در ادامه مبارزات پرستاران بیمارستانهای دولتی در آخرین ماه‌های سال گذشته در سراسر کشور که با تجمعات اعتراضی در مقابل دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها همراه بود، از هفته گذشته موج جدیدی از مبارزات پرستاران این بار با توسل به حربه اعتصاب، آغازشده است.
۹ مرداد پرستاران بیمارستان امام علی کرج و در ۱۳ مردادماه، پرستاران بیمارستان کوثر استان البرز به اعتصاب روی آوردند و در پی آن پرستاران برخی شهرهای دیگر دست به اعتصاب زدند. مهم‌ترین آن‌ها اعتصاب پرستاران بیمارستانهای دولتی شیراز بود که هم‌زمان در چند بیمارستان و مرکز در مانی رخ داد. پرستاران بیمارستان‌ها و مراکز در مانی نمازی، فقیهی، چمران، انکولوژی امیر، زینبیه، علی اصغر و امیرالمؤمنین از ۱۵ مرداد دست از کار کشیدند و خواستار تحقق مطالبات خود شدند.
در حالی که اعتصاب پرستاران شیراز همچنان ادامه دارد، روز شنبه ۲۰ مرداد، پرستاران بیمارستان های خمینی آباده ، امام سجاد تبریز، فسا و زنجان نیز به اعتصاب و تجمع روی آوردند.
فشار و ستمی که از جهات مختلف بر پرستاران کشور اعمال می‌شود، برکسی پوشیده نیست. پی‌درپی اخبار و گزارش‌های متعددی از شرایط وخیم کار و زندگی پرستاران انتشار می‌یابد. خودکشی پرستاران زیر فشار کار، استعفاهای دسته‌جمعی و مهاجرت سالانه ۲ تا ۳ هزار پرستار ایرانی به کشورهای دیگر، تنها چند نمونه آن هستند. این اخبار حاکی از شرایط وخیمی است که پرستاران در ایران با آن رو‌به‌رو هستند.
اولین معضلی که پرستاران، باآن‌همه سختی و فشار کار، اضافه‌کاری ، تجربه و تخصص، با آن مواجه‌اند، مبلغ بسیار ناچیزی است که در هر ماه دریافت می‌کنند. متوسط حقوق پرستاران در تهران رقم ۱۳ میلیون تومان است. رقمی که با احتساب کارانه، حداکثر به حدود ۱۵تا ۱۶میلیون تومان می‌رسد. این مبلغ حتی با خط فقر حداقلی ، دست کم ۵۰ درصد فاصله دارد. پوشیده نیست که با هزینه‌های وحشتناک زندگی و تورمی که روزبه‌روز این هزینه‌ها را افزایش می‌دهد، شرایط معیشتی پرستاران بسیار دشوار است و پیوسته دشوارتر شده است. بنابراین پرستاران به‌حق خواهان افزایش حقوق و دریافتی‌های خود هستند. با‌وجوداین رژیم حاکم بر ایران به‌رغم اعتراضات مکرر سال‌های اخیر، اقدامی جدی برای افزایش حقوق و دریافتی پرستاران به‌نحوی‌که از این وضعیت معیشتی فلاکت‌بار نجات یابند، انجام نداده است.
معضلات پرستاران بسیارند. بیمارستانهای سراسر کشور با کمبود حیرت‌آور پرستار مواجه‌اند. ابعاد کمبود نیروی پرستار در نظام درمانی ایران به حدی است که حتی حداقل‌های بین‌المللی را نیز زیر پا گذاشته شده است. در اینجا صحبت از استاندارد ۱۰ تا ۱۵ پرستار در ازای ۱۰۰۰ تخت در میان نیست، بلکه از استاندارد حداقل ۳ پرستار برای فقیر‌ترین و عقب‌مانده‌ترین کشورهای جهان نیز بسیار فاصله دارد و این رقم حدود ۵ / ۱ است. اکنون کمبود پرستار به چنان مرحله بحرانی رسیده که از بندرعباس خبر لغو مرخصی‌ها انتشاریافته است.
وزارت بهداشت جمهوری اسلامی اما خواهان افزایش تعداد پرستاران در محدوده حتی همان حداقل تعیین‌شده بین‌المللی توسط سازمان جهانی بهداشت نیست و از افزایش تعداد پرستاران و استخدام نیروی رسمی سر باز زده است. اکثریت بزرگ پرستاران به‌رغم سال‌ها سابقه کار طولانی همچنان با انواع و اقسام قراردادهای موقت و محروم از حقوق و مزایای قانونی مشغول به کارند و دولت هیچ تمایلی به استخدام رسمی آن‌ها ندارد. حتی به وعده استخدام پرستاران طرحی که طرح را نیز گذرانده و از دوران فراگیری کرونا در انتظار استخدام‌اند عمل نشده است. پرستارانی در بیمارستانهای کشور وجود دارند که حتی با ۱۵ تا ۲۰ سال سابقه کار همچنان شرکتی‌اند.
وزارت بهداشت و مدیران بیمارستان‌ها به جای استخدام تلاش کرده اند بار کمبود نیرو را بر دوش پرستاران رسمی و غیررسمی قرار دهند. یکی از راه‌های آن طولانی کردن شیفت‌ها و اضافه‌کاری اجباری در ازای پرداخت مبلغی بسیار ناچیز بوده است. اکنون رقمی که در ازای اضافه کاری اجباری به پرستار داده می‌شود مبلغ ناچیز ساعتی ۲۰ هزار تومان است. یعنی اگر پرستار در هر ماه ۵۰ ساعت هم اضافه کاری داشته باشند رقمی حدود یک میلیون تومان خواهد شد که با توجه به کار سخت و طاقت‌فرسا، رقمی نیست و درواقع تأثیری هم بر درآمد و جبران هزینه‌های سنگین زندگی نخواهد داشت.از همین روست که پرستاران گاهی به ناگزیر حتی سه شیفت کار می‌کنند. برخی کار دوم در خارج از بیمارستان دارند و حتی با رانندگی برای شرکت‌ها تلاش می‌کنند هزینه زندگی خود را تأمین کنند. بنابراین پرستاران اولاً خواهان استخدام پرستار برای جبران کمبود نیرو، تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی و قرارداد موقت و برافتادن اضافه‌کاری اجباری هستند که درواقع به‌زور واداشتن پرستار به کار و استثمار برده‌وار است. ثانیاً خواهان افزایش قابل‌ملاحظه دریافتی اضافه‌کار در هر ساعت‌اند. پاسخ دولت و سرمایهداران اعمال جبر و زور مضاعف بوده است. مجازات کردن پرستار با جریمه، کسر حقوق و تهدید و تا جایی که پرستاران غیررسمی هستند و با انواع و اقسام قراردادهای موقت توسط شرکت‌های سرمایه‌داری به کار واداشته شده‌اند، تهدید به لغو قرارداد و اخراج و محروم کردن آن‌ها از همین حداقل ناچیز.
یکی دیگر از مطالبات مهم پرستاران که سال‌ها عرصه کشمکش آن‌ها با جمهوری اسلامی و کابینه‌های مختلف بوده است، اجرای درست قانون تعرفه گذاری پرستاری و پرداخت شفاف و به‌موقع آن بوده است.این قانون در سال ۱۳۸۶ پس از مبارزات طولانی پرستاران به تصویب رسید. با گذشت چندین سال از این مصوبه، کابینه رئیسی وعده اجرای آن را داد. اما آنچه تحت عنوان افزایش بسته‌های تعرفه‌های پرستاری صورت گرفت، اجرای قانون مصوب مجلس نبود. بنابراین یکی از مطالبات مهم پرستاران در جریان تمام مبارزات اخیر اجرای صحیح و شفاف این قانون بوده است. در همین رابطه چند روز پیش یکی از پرستاران در گفتگو با سایت دولتی تسنیم گفت: ” یکی از مطالبات ما شفاف‌سازی واریزی‌هاست و ظاهراً واریزی‌ها، سلیقگی انجام می‌شود و سازوکار مشخصی ندارد. درحالی‌که پرستاران در اتاقی مانند بقیه این کار را به عهده‌دارند، اما هزینه آن به‌حساب بیمارستان و پزشک واریز می‌شود.
محمد شریفی مقدم، دبیر کل خانه پرستار وابسته به دولت نیز در ۸ اسفندماه سال گذشته گفت ، بجای اینکه واقعاً قانون را اجرا کنند، یک فرمول ناعادلانه را اجرایی کردند. کارانه پرستاران باید حداقل، برابر حقوقشان باشد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار نجواخبر در واکنش به اظهارات دکتر عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت مبنی برافزایش بسته‌های تعرفه‌های پرستاری در سال آینده گفت:
” دو سال پیش ما را به‌عنوان خانه پرستار دعوت کردند و ما اعلام کردیم که این چیزی که می‌خواهید اجرا کنید اصلاً تعرفه گذاری نیست. …خواسته جامعه پرستاری، محاسبه خدمات بر اساس فرمول سایر گروه‌های پزشکی است.”
وی افزود: ” قبل از اجرای قانون تعرفه گذاری، اختلاف در پرداخت بین پزشک و پرستار حدود ۲۰ الی ۳۰ برابر بود الآن به‌طور مثال به حدود ۱۰۰ برابر رسیده است. به‌طور مثال بیماری که به اتاق عمل می‌رود و قرار است عمل شود شاید ۷ نفر درگیر عمل این بیمار باشند اما خروجی آن این می‌شود که در پایان یک ماه جراح به‌طور مثال ۳۰۰ میلیون دریافت می‌کند و نفراتی که در گروه پرستاری هستند یک‌میلیون دریافت می‌کنند. این در هیچ جای دنیا روال نیست و این‌همه اختلاف در پرداخت وجود ندارد. در تمام دنیا رقم‌های پرداخت بین کادر درمان متفاوت است اما درمجموع تفاوت دریافتی ممکن است دو برابر یا در برخی از کشورها مانند عربستان ممکن است ۵ / ۱ برابر باشد. درواقع اختلاف پرداخت به‌طور متوسط یک تا سه برابر است، اما تنها جایی که اختلاف کارانه پزشک و پرستار به ۱۰۰ برابر می‌رسد، کشور ما است .”
مطالبات پرستاران اما به آنچه که گفته شد خلاصه نمی‌شود. تصحیح و تجدیدنظر در مبلغ احکام پرستاری، اجرای صحیح قانون مشاغل سخت و امکان بازنشستگی پرستاران با ۲۰ سال سابقه، اجرای هرچه سریع‌تر ابلاغیه فوق‌العاده خاص، اصلاح ضریب پرستاران در ابلاغیه تأمین نیروی انسانی ، تعطیلات موسمی و کاهش ساعات کاری، تصحیح حق مسکن، تسویه‌حساب تمام معوقات مالی پرستاری و غیره نمونه‌های دیگر آن هستند.
این‌همه مطالبات تحقق‌نیافته پرستاران و بحران نظام درمانی کشور از این واقعیت ناشی می‌شود که رژیم فوق ارتجاعی حاکم بر ایران اساساً اهمیتی برای سلامت و جان مردم ایران قائل نیست. تلاش می‌کند که همین اندک هزینه‌های دولتی کنونی بخش بهداشت و درمان را در بودجه‌های سالانه نیز کاهش دهد، راهی جز مراکز درمانی خصوصی را در مقابل مردم قرار ندهد ،بخش خصوصی را تقویت کند و سود سرمایهداران بخش خصوصی که پرستاران محروم از هرگونه حق‌وحقوق را بی‌رحمانه استثمار می‌کنند، افزایش دهد.
حربه‌ای را هم که علیه پرستاران و مبارزات آن‌ها به کار می‌برد، حربه اعمال زور و تهدید، توبیخ، جریمه،انفصال از خدمت و اخراج است. در جریان مبارزات ماه‌های اخیر پرستاران، گزارش‌های متعدی از احضاریه‌های تهدیدآمیز به هیئت تخلفات به اتهام شرکت در تجمعات غیرقانونی برای پرستاران معترض و فعال در کرمان، مازندران ، کرمانشاه و مناطق دیگر ارسال‌شده است. برطبق گزارش‌های انتشار یافته، از آن‌ها خواسته‌شده ظرف ده روز دفاعیات خود را به هیئت تخلفات ارائه دهند! آن‌ها تهدید به تمدید نشدن قرارداد و کاهش مزایای مزدی شده‌اند. اما این شیوه‌ها برای مرعوب ساختن پرستاران کارساز نبوده و نخواهد بود. مبارزه پرستاران برای تحقق مطالبات خود پیگیر‌تر و رادیکال‌تر شده است. به‌کارگیری حربه اعتصاب در جریان مبارزات اخیر، یکی از روش‌های مؤثر مبارزه برای پیروزی است. باید به آن شکلی منسجم‌تر، هم‌زمان و سراسری داد. روزی که پرستاران تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هم‌زمان در سراسر کشور به اعتصاب روی‌آورند، رژیم وادار به عقب‌نشینی خواهد شد.
نظرات شما