چشم‌انداز آتش‌بس در غزه

شعله‌های خشم علیه رژیم نژادپرست و صهیونیست اسرائیل پیوسته زبانه می‌کشد. مردم سراسر جهان پیگیرانه به دفاع از مردم ستمدیده فلسطین برخاسته‌اند. تظاهرات و اعتراضات برای توقف جنگ و آدم‌کشی اسرائیل در سراسر جهان ادامه دارد. دانشجویان تعدادی از کشورها نقشی فعال در این مبارزات برعهده‌گرفته‌ و در پیشاپیش آن‌ها دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا قرارگرفته‌اند. دانشجویان اغلب مهم‌ترین دانشگاه‌های آمریکا که گاه استادان و هیئت‌های علمی نیز آن‌ها را همراهی می‌کنند، با اعتصابات، تجمع‌ها و تحصن‌ها  به حمایت از مردم فلسطین برخاسته و جنگ جنایت‌کارانه اسرائیل در غزه را محکوم می‌کنند. دانشجویان همچنین سرمایه‌گذاری‌ دانشگاه‌هایشان در شرکت‌های مرتبط با اسرائیل را شراکت در جنایات این رژیم توصیف کرده و خواستار قطع همکاری و خروج این سرمایه‌ها شده‌اند. دانشجویان می‌گویند شرکت‌هایی که در داخل اسرائیل یا با آن کشور تجارت می‌کنند، در جنگ جاری اسرائیل در غزه و نسل‌کشی فلسطینیان شریک‌اند.

دانشجویان خواسته‌اند تا دانشگاه‌های بزرگ  از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های اسلحه‌سازی و یا سایر صنایع حامی جنگ اسرائیل در غزه خودداری کنند و به‌این‌ترتیب مانع از نسل‌کشی شوند.

طبقه حاکم آمریکا، اما این اعتراضات مسالمت‌آمیز را تحمل نکرده است. پلیس، مراکز دانشجوئی را موردحمله قرارداده است.  با یورش پلیس به کمپ تحصن دانشجویان دانشگاه کلمبیا در ۱۷ آوریل، اوضاع بحرانی‌تر شد. مداخله پلیس بر خشم دانشجویان آمریکائی افزود. اعتراضات دانشجوئی به دانشگاه‌های سراسر کشور گسترش یافت، تا جایی که هم‌اکنون ده‌ها دانشگاه‌ خصوصی و عمومی در حداقل ۲۲ ایالت به حمایت از مردم فلسطین برخاسته‌اند.

این اعتراضات چنان ابعادی به خود گرفته که دولت آمریکا به ناگزیر ماهیت آزادی بورژوائی را  برملا کرد. پلیس را برای سرکوب گسترده‌تر دانشجویان روانه دانشگاه‌ها و کمپ‌های دانشجوئی کرد که به وحشیانه‌ترین شکل ممکن دانشجویان را مورد ضرب و شتم و بازداشت قراردادند. پلیس در جریان این وحشی‌گری از گاز فلفل، شلیک گلوله‌های لاستیکی، نارنجک‌ صوتی و نورزا برای گیج کردن معترضان استفاده کرد و چادرهای  معترضان متحصن را تخریب کرد.

رئیس‌جمهوری آمریکا در توجیه اقدامات سرکوبگرانه و وحشی‌گری پلیس، ادعا کرد: “ما کشوری مستبد نیستیم که مردم را ساکت کنیم یا مخالفان را سرکوب کنیم.” “اما درعین‌حال ما کشوری بی‌قانون نیستیم و نظم باید حاکم شود.” رئیس‌جمهور آمریکا با این گفتار خود ماهیت رسوای آزادی محدود و سر و دم بریده بورژوائی را برملا کرد. آزادی تا جایی است که نظم بورژوائی مورد تهدید قرار نگیرد. وقتی‌که مورد تهدید قرار گرفت عین دولت استبدادی عمل می‌شود. پلیس و ارتش وارد عمل می‌شوند. اکنون دامنه آزادی در دمکراسی بورژوائی آمریکائی چنان محدودشده که ادعا می‌شود اعتصاب، تظاهرات، تجمع و تحصن مسالمت‌آمیز دانشجوئی نظم را مورد تهدید قرار داده است! یک دولت کاملاً استبدادی از نمونه جمهوری اسلامی هم عین بایدن استدلال می‌کند و می‌گوید برای برقراری نظم، مردم را سرکوب و کشتار و به حبس و اعدام محکوم می‌کند. همه این‌ها به نام “نظم” انجام می‌گیرد.

تاکنون لااقل دو هزار تن از دانشجویان، استادان و اعضای هیئت‌های‌علمی دستگیرشده‌اند.

اما سرکوب دانشجویان به وحشی‌گری پلیس محدود نمانده است. با حمایت طبقه حاکم آمریکا ، دسته‌های نقاب‌دار نژادپرست و فاشیست طرفدار صهیونیسم شبانه به مراکز دانشجوئی یورش برده‌اند و دانشجویان را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.

با وجود این ،  سرکوب دانشجویان نه‌تنها پایانی بر اعتراضات نبوده، بلکه با هر سرکوب، بر تعداد دانشجویان معترض افزوده‌شده است. این واقعیت به‌وضوح با گسترش اعتراضات  دانشجویان به دیگر دانشگاه‌ها آشکارشده است. علاوه بر این، تظاهرات به خیابان‌های شهرهای بزرگ نیز کشیده شده است که یک نمونه آن راهپیمایی و تظاهرات بزرگ لس‌آنجلس در روز پنج‌شنبه هفته گذشته بود.

موج گسترده اعتراضات دانشجوئی اکنون  به دانشگاه‌های کشورهای دیگر ازجمله استرالیا، کانادا، مکزیک، فرانسه، ایتالیا و بریتانیا و حتی ژاپن نیز بسط یافته است. روز پنجشنبه هفته گذشته دانشجویان ژاپنی تظاهرات بزرگی در حمایت از مردم فلسطین و علیه دولت اسرائیل برپا کردند و خواستار توقف فوری جنگ شدند. این خشم و اعتراض فرونشستنی نیست.

 

درحالی‌که اعتراضات به کشتار مردم غزه توسط رژیم اسرائیل پیوسته افزایش می‌یابد، گزارش‌هایی نیز از تلاش‌های دیپلماتیک برای توقف جنگ انتشاریافته است. طرح جدیدی برای توقف جنگ که توسط دولت‌های مصر، قطر و آمریکا البته با مذاکرات پشت پرده با دولت اسرائیل و حماس تهیه‌شده، اکنون انتشار علنی یافته است . این طرح شامل سه مرحله است که در هر مرحله‌ی توقف موقت عملیات نظامی متقابل، قرار است تعدادی از گروگان‌ها و زندانیان دو طرف مبادله ‌شوند، عقب‌نشینی‌ نیروهای اسرائیلی از برخی مناطق و بازگشت آوارگان غیرنظامی به مناطق مسکونی خود نیز پذیرفته‌شده است.

مرحله اول۴۰ روزه و قابل تمدید است.توقف موقت عملیات نظامی متقابل بین دو طرف و عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از شرق غزه و دور شدن از مناطق مملو از جمعیت به مناطق نزدیک به مرزها در تمامی بخش‌های غزه (غیر از دشت غزه).

بازگشت آوارگان غیرنظامی به مناطق مسکونی خود، تسهیل ورود مقادیر گسترده و مناسب از کمک‌های انسانی و آذوقه و سوخت . بازسازی زیرساخت‌های غزه (شامل برق و آب و فاضلاب و ارتباطات و مسیرهای مواصلاتی) در تمامی مناطق آغاز خواهد شد و تجهیزات لازم برای دفاع مدنی به‌صورت هماهنگ شده وارد منطقه خواهد شد تا آواربرداری‌ها انجام شود. این موضوع در تمامی مراحل ادامه خواهد داشت.تسهیل ورود لوازم موردنیاز برای ایجاد اردوگاه آوارگان جهت پناه دادن به افرادی که منازل خود را در طول جنگ ازدست‌داده‌اند، ادامه پیدا خواهد کرد. به تعداد موردتوافق از میان نظامیان مجروح اجازه عبور از گذرگاه رفح برای مداوای آن‌ها داده خواهد شد.

مرحله دوم (۴۲ روز)در این مرحله از توافق، مقدمات لازم جهت آتش‌بس پایدار انجام‌شده و نیروهای اسرائیلی به خارج از غزه عقب‌نشینی می‌کنند.

در این مرحله اقدامات لازم برای بازسازی فراگیر غزه و بازسازی منازل و تأسیسات غیرنظامی و زیرساخت‌های غیرنظامی که درنتیجه جنگ تخریب‌شده، آغاز خواهد شد.

مرحله سوم (۴۲ روز)

تبادل تمامی جنازه‌های کشته‌شده‌ها در میان دو طرف بعد از شناسایی آن‌ها.

در این مرحله طرح بازسازی غزه به مدت ۵ سال آغاز خواهد شد که شامل منازل مسکونی و تأسیسات غیرنظامی و زیرساخت‌ها است. طرف فلسطینی از انجام بازسازی زیرساخت‌ها و تأسیسات نظامی منع خواهد شد و اجازه وارد شدن هیچ‌یک از تجهیزات و مواد اولیه و ابزارهایی که در اهداف نظامی به کار گرفته می‌شود، به غزه داده نخواهد شد.

ضمانت اجرای توافق نیز برعهده قطر، مصر و آمریکا قرار گرفته است.

به‌رغم این‌که پیش‌نویس آتش‌بس و تبادل اسرا از طریق مذاکرات آمریکا با اسرائیل و حماس با قطر تهیه‌شده است، قرار است حماس درباره آخرین پیشنهاد اسرائیل برای آتش‌بس و آزادی گروگان‎ها یک پاسخ مکتوب ارسال کند.

گروه حماس روز چهارشنبه اعلام کرد از میانجی گران مصری خواسته است چند مورد مشخص در این طرح، ازجمله حق بازگشت بی‌قیدوشرط آوارگان به خانه‌های خود در شمال نوار غزه و تضمین عقب‌نشینی کامل نیروهای اسرائیل از این باریکه در فاز دوم اجرای توافق را صریح‌تر کنند.

دولت اسرائیل هم گفته است تا زمانی که حماس تصمیم خود را اعلام نکند، هیئتی را برای گفتگو درباره توافق به پایتخت مصر اعزام نخواهد کرد.

درحالی‌که در اسرائیل مخالفان کابینه نتانیاهو و نیز خانواده‌های اسرای اسرائیلی اعتراضات خود را گسترش داده‌اند و خواهان توافق فوری و بازگشت اسرا هستند، نتانیاهو اما اعلام کرد اسرائیل حتی در صورت توافق برای آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها، حمله زمینی به رفح را برای نابودی حماس انجام خواهد داد.

وی روز سه‌شنبه اعلام کرد که روند تخلیه غیرنظامیان از رفح به‌منظور آمادگی برای حمله زمینی به این شهر آغازشده است و حتی در صورت توافق میان حماس و اسرائیل، این امر محقق خواهد شد.

نتانیاهو، در ادامه گفت: “اسرائیل چه توافق در مورد گروگان‌ها و آتش‌بس در غزه حاصل شود یا نشود، برای نابود کردن حماس وارد رفح خواهد شد.” یک سخنگوی ارتش اسرائیل نیز روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت این کشور برای نابودی واحدهای نظامی باقیمانده حماس مصمم است و قصد دارد با حمله به رفح، چهار گردان نظامی حماس در این شهر را از بین ببرد.

نتانیاهو در جریان سفر روز چهارشنبه وزیر خارجه آمریکا به اسرائیل به وی گفته است که توافقی که شامل پایان دادن به جنگ در نوار غزه شود را نمی‌پذیرد.

این‌که به‌رغم مخالفت دولت آمریکا، رژیم اسرائیل به رفح حمله نظامی کند، تنها در یک حالت امکان‌پذیر است و آن شکست طرح جدید است که با توافق اسرائیل تهیه‌شده و اجرای آن متضمن چند نکته به نفع اسرائیل است اولاً – خلع سلاح حماس و دیگر گروه‌های مسلح غزه به‌طور ضمنی در این طرح پذیرفته‌شده است. ثانیاً- دست اسرائیل برای مداخله در امور غزه حتی با پایان اشغال کاملاً باز اعلام‌شده است.  ثالثاً – احتمالاً منضم کردن بخش دیگری از خاک فلسطین در غزه  به اسرائیل تحت عنوان منطقه حائل غزه یکی دیگر از نتایج این طرح خواهد بود. اینجاست که حماس در بن‌بست پذیرش یا رد طرح جدید گیرکرده است. اگر طرح را بپذیرد، یک شکست سنگین است و اگر آن را رد کند، پی‌آمد آن کشتار هزاران فلسطینی دیگر و از دست رفتن کامل رفح است.

بنابراین حماس خواستار ادامه مذاکرات شده است تا شاید بتواند به توافق بهتری دست یابد. روز جمعه، ۱۴ اردیبهشت اعلام شد که گروه حماس  «اصلاحیه‌ای» بر پیشنهاد کشورهای میانجی تنظیم کرده که قرار است هیئتی آن را برای مذاکرات بیشتر به قاهره ببرد. رسانه‌های مصری روز شنبه، ۱۵ اردیبهشت خبر دادند که هیئت حماس برای ادامه مذاکرات درباره پیشنهاد تازه آتش‌بس در غزه وارد قاهره شده است.

به رغم این که هنوز اختلافاتی در مواضع طرفین  وجود دارد، اما اکنون بیش از هر زمان دیگر شرایط  برای برقراری آتش بس از طریق توافق بر سر طرح جدید فراهم است.

 

متن کامل نشریه کار شماره ۱۰۶۸  در فرمت پی دی اف:

POST A COMMENT.