یادداشت سیاسی- جنجال‌های اخیر در ارتباط با سرعت اینترنت و مخالفت برخی از رهبران مذهبی با آن و حتا “خلاف شرع” دانستن‌اش، یکبار دیگر نشان داد که مذهب و حکومت اسلامی تا چه حد دشمن آزادی و آگاهی توده‌های مردم هستند.
در ابتدا بر این نکته باید تاکید کرد که دغدغه دولت روحانی، نه افزایش سرعت اینترنت برای تبادل و گردش اخبار و اطلاعات، بلکه دغدغه روحانی بیش از هر چیز استفاده از این ابزار برای فعالیت‌های اقتصادی مدرن از جمله بانکداری و مبادلات تجاری است که سرعت ناچیز اینترنت در ایران مانعی در توسعه این فعالیت‌ها می‌باشد. این را به‌خوبی می‌توان در پاسخ واعظی وزیر ارتباطات به آخوند مکارم شیرازی دید. وی ضمن بیان این‌که دغدغه‌ی آخوندهای قم دغدغه‌های دولت نیز هست از تهیه‌ی “پیوست فرهنگی”!! خبر داد و اعلام کرد تا زمانی که این پیوست تهیه نشده، فعالیت اپراتور نسل سوم در حد گذشته باقی خواهد ماند. وی گفت: ” ما در مذاکراتی که با اپراتورها داشتیم قرار گذاشتیم تا زمانی که این پیوست فرهنگی به تصویب مراجع ذی‌ربط خود نرسد، آن‌دسته از فعالیت‌هایی را که نمی‌توانیم نظارت داشته باشیم، ممنوع باشد”. وی در این رابطه از مسدود بودن بخش ارسال ویدیو و ارتباط تصویری نام برد و گفت: “غیر از آن‌چه در دو سال گذشته رایتل خدمات‌رسانی کرده است، چیز جدیدی نخواهیم داشت”.
بنابر این جای تردیدی نیست که ترس از آگاه شدن مردم، درد مشترک تمامی جناح‌های حاکمیت است و می‌توان این را به‌خوبی در تمامی عرصه‌ها مشاهده کرد. از ممنوعیت فعالیت احزاب مخالف، محدودیت آزادی بیان و اندیشه، سانسور کتاب و نقض آزادی مطبوعات گرفته تا رسانه‌هایی هم‌چون تلویزیون که در انحصار ولی‌فقیه است و حتا هیچ گروهی در درون حاکمیت نیز حق داشتن فرستنده تلویزیونی ندارد. اگر سربازان ولایت‌فقیه می‌توانستند، با موشک‌های خود تمامی ماهواره‌ها را به زیر می‌کشیدند تا هیچ صدا و تصویری بدون “اذن ولی‌فقیه” انتشار نیابد.
در دهه‌ی اخیر نیز که اینترنت با سرعتی غیرقابل تصور در حال پیشروی و گسترش بوده است، جلوگیری از این ابزار برای تبادل اندیشه، اخبار و اطلاعات به یکی از دغدغه‌های مهم حاکمیت تبدیل شد. بویژه پس از اعتراضات سال ۸۸ و تاثیر اینترنت، حکومت اسلامی فعالیت‌های خود برای کنترل این ابزار را تشدید کرده و حتا پروژه‌ی ایجاد “اینترانت ملی” را در دستور کار قرار داد که بیش از هر چیز هدف از این پروژه، کنترل تمامی ارتباطات و به‌اصطلاح “وبگردی”ها توسط سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی رژیم از جمله نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات و سپاه است.
ایجاد پلیس “فتا” (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات) در بهمن سال ۸۹ و با دستور فرمانده نیروی انتظامی یکی از این تلاش‌هاست. در روزهای گذشته هادیان‌فر رئیس پلیس “فتا” از تصویب و ابلاغ آیین‌نامه “جمع‌آوری و استنادپذیری ادله دیجیتال” توسط صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه خبر داد. براساس این طرح شرکت‌هایی که خدمات اینترنتی ارائه می‌دهند باید ضمن ثبت مشخصات مشتریان خود، تمامی اطلاعات و وبگردی‌های آن‌ها را تا شش ماه نگاه‌داری کنند. پیش از این نیز این شرکت‌ها ملزوم به نصب دوربین برای کنترل و چهره‌یابی استفاده‌کنندگان از اینترنت در این مکان‌ها شده بودند.
تشکیل “شورای عالی فضای مجازی” (اسفند ۱۳۹۰) و “کار گروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه” که در سال ۸۸ و پس از تصویب قانون “جرایم رایانه‌ای” در مجلس تشکیل شد، از دیگر سیاست‌های حکومت برای کنترل فضای اینترنت در ایران است.
این ارگان‌ها وظیفه دارند تا با هماهنگی با ارگان‌های سرکوب رژیم هم‌چون قوه قضاییه، وزارت اطلاعات، سپاه و نیروی انتظامی، مانع دسترسی کاربران اینترنت در ایران به اخبار، اطلاعات و اندیشه‌هایی شوند که حکومت آن‌ها را برای بقای خود خطرناک می‌داند.
هم اکنون نیز تعدادی از کاربران اینترنت تنها به جرم تخطی از این موازین و استفاده از اینترنت برای تبادل اخبار و اندیشه در زندان‌های حکومت اسلامی بسر می‌برند.
جدا از موانع پلیسی که در بالا گفته شد و فیلترینگ، سرعت پایین اینترنت نیز از جمله عواملی‌ست که مانع استفاده از این ابزار برای انتقال اخبار و گردش اطلاعات می‌باشد. اگر چه ایران از نظر آماری کاربران بسیاری دارد و براساس آمارهای دولتی ۶۰ درصد از مردم ایران از اینترنت استفاده می‌کنند (که البته باز نسبت به بسیاری از کشورها رقم بسیار پایینی محسوب می‌شود)، اما واقعیت این است که به دلیل سرعت پایین اینترنت در ایران، اینترنت برخلاف اغلب کشورهای دنیا کاربرد بسیار محدودی در ایران دارد.
براساس تحقیق وب‌سایت‌هایی که به بررسی وضعیت استفاده از اینترنت در کشورهای جهان می‌پردازند، ایران از جمله کشورهایی‌ست که دارای پایین‌ترین سرعت اینترنت در جهان است. در این تحقیقات سرعت اینترنت در ایران از اغلب کشورهای همسایه پایین‌تر است. حتا در برخی از این بررسی‌ها سرعت اینترنت در افغانستان بالاتر از ایران می‌باشد. نکته جالب این‌که در تمامی این تحقیقات ایران جزو ده کشور رده‌ی آخر است و حتا در مواردی در رده‌ی آخر قرار دارد. به گزارش خبرگزاری “دنا” و به نقل از موسسه “Akamai Technologies” در سه ماهه اول سال ۲۰۱۴ ایران از پایین‌ترین حداکثر سرعت ارتباط به طور متوسط برخوردار بوده و جایگزین کنیا در این مورد شده است.
دشمنی نظام اسلامی با گردش اطلاعات و استفاده از اینترنت را می‌توان در سخنان بسیاری از مقامات حکومت اسلامی به‌خوبی مشاهده کرد. شاید بیان یک نمونه، آن هم از قول رئیس قوه قضاییه بی‌فایده نباشد. وی در آخرین روز از ماه اردیبهشت و در جلسه مسولان عالی قضایی، اینترنت را به باتلاقی تشبیه کرد که باید دور آن سیم‌خاردار کشید. وی گفت: “کسانی که مسموم بودن فضاهای مجازی را قبول ندارند معلوم است که این فضاها را نمی‌شناسند”.
جمهوری اسلامی بی‌شک یکی از بزرگترین دشمنان آزادی در جهان است. این حکومت نه تنها همان سطح از آزادی‌های سیاسی را که در دیگر کشورهای سرمایه‌داری وجود دارد قبول ندارد که باید گفت فاصله بسیاری با آن‌ها دارد. حتا بسیاری از کشورهایی که فاقد دموکراسی بورژوایی بوده و به‌صورت دیکتاتوری فردی اداره می‌شوند، وضعیت بهتری از نظر آزادی‌های سیاسی دارند. در یک کلام، امروز معدود کشورهایی هستند که آزادی تا حد ایران در آن محدود باشد. دلیل آن نیز واضح است. حکومت می‌داند که هر قدر بر آگاهی توده‌ها افزوده شود، عمر او نیز کوتاه‌تر خواهد شد.
اما آیا حکومت اسلامی می‌تواند در برابر موج شتابان رشد و گسترش اینترنت مقاومت کند؟ روزگاری بود که حتا داشتن ویدئو در ایران غیرقانونی بود، بعدها ویدئو از آن حالت درآمد و نوبت به ماهواره رسید. امروز اما اکثریت بسیار بزرگی از مردم ایران دارای ماهواره هستند و به‌رغم آن‌که رژیم تلاش دارد تا هم‌چنان دیش‌های ماهواره را از پشت‌بام‌ها جمع کند اما خود به خوبی می‌داند که این کار تاثیری در گسترش ماهواره در میان خانواده‌های ایرانی ندارد. اینترنت نیز همین است. با پیشرفت تکنولوژی مدام بر ابزارهایی که بتوان به وسیله‌ی آن به اینترنت دستیابی داشت (چه نرم‌افزاری و چه سخت‌افزاری) افزوده می‌شود و حکومت می‌داند که نتیجه‌ی تلاش‌های‌اش نیز به موازات آن کم‌اثرتر خواهند شد. هیچ قدرتی در جهان نمی‌تواند راه را برای آگاهی توده‌ها مسدود کند. محدود می‌کند اما نمی‌توان مسدود کند بویژه در جهان امروز. در جهانی که با سرعتی شگفت‌آور بر ابزارهایی که به توده‌ها برای کسب آگاهی کمک می‌کنند افزوده می‌گردد و از آن راه گریزی نیست، حتا برای “جانشین خدا” بر روی زمین.
نظرات شما