سابقه مبارزاتی در شرکت ایران خودرو (ایران ناسیونال سابق) اگر چه بسیار طولانی است و به قبل از روی کار آمدن جمهوری اسلامی برمی گردد، معهذا نام شرکت ایران خودرو دست کم در سه سال اخیر، از جهات متفاوتی برسر زبان ها افتاده و به نامی آشنا در جنبش کارگری ایران تبدیل شده است. یک جنبه ی اشتهار ایران خودرو متأسفانه درجه بالای فشارها و تضییقات بی انتهائی است که بر کارگران این شرکت تحمیل شده است. متجاوز از ۳۴۰۰۰ کارگر ایران خودرو، امروز نه تحت مسئولیت و زیر نظر یک شرکت واحد به نام ایران خودرو، بلکه به صورت بخش ها و قطعات مجزا از هم و توسط بیش از یکصد شرکت پیمانکاری ریز و درشت اداره می شود. شرکت هائی که هیچ تعهد و مسئولیتی را در قبال کارگران، در هیچ زمینه ای، نه در مورد شرایط کار، نه آینده شغلی کارگران، نه بیمه بیکاری و بازنشستگی و امثال آن را نمی پذیرند. استخدام موقت، قرارداد سفید امضاء، تشدید و تحمیل بی حد و اندازه فشار کار، اضافه کاری های اجباری و اجبار به کار در روزهای تعطیل و در یک کلام استثمار خشن و وحشیانه، یگانه نرم شرکت های واسطه و پیمانکار است. پیمانکاران تابع هیچ قاعده و قانونی جز اراده خود نیستند و با اختیارات نامحدودی که دارند، هر طور که می خواهند با کارگران رفتار می کنند. قراردادهای موقت ۸۹ روزه یا کمتر را بر کارگران تحمیل می کنند، از حقوق و مزایای کارگر می زنند، دستمزد ناچیز را با تاخیر می پردازند و ابتدائی ترین حقوق کارگر را آشکار و صریح پایمال می کنند. کوچک ترین اعتراض کارگر را، با اخراج وی، بی آن که هیچ حق وحقوقی به وی تعلق بگیرد پاسخ می دهند و خلاصه بخش های مختلف ایران خودرو را عملا به واحدهای شبه برده داری نیمه مدرنی در قرن بیست و یکم تبدیل ساخته اند و بر آن حکمروائی می کنند. مرگ تقی رضی لو در حین انجام کار، امید اولادی، صادق زاده خاتمبری، گلستانی، امینی، یوسفی، قاسمی، مویدی در ظرف کمتر از یک سال، تنها یک جنبه از نتایج این شرایط شاق و طاقت فرسا و بازتاب وضعیت به غایت ستمگرانه ای است که سرمایه داران ایران بر کارگران به طور کلی، و بالاخص بر کارگران ایران خود رو تحمیل نموده اند. در یک کلام، حکومت بلامنازع شرکت های پیمانکاری در ایران خودرو، تحمیل بی حقوقی و شرایط بسیار حاد و دشوار، زورگوئی ها، سودورزی ها و استثمار بی حد وحصر که قربانی شدن پی در پی کارگران را به دنبال داشته است، ایران خود رو را در دو سه سال اخیر، برسر زبان ها انداخته است و آن را به نامی آشنا در جنبش کارگری ایران تبدیل ساخته است.
اما این تنها یک جنبه و تنها یکی از دلائل اشتهار ایران خودرو است. جنبه دیگر و بسیار مهم پرآوازه شدن ایران خودرو در جنبش کارگری ایران، که درعین حال بسیار کمتر به آن پرداخته شده است، جریان مبارزه و فعالیت مبارزاتی کارگران ایران خودرو و سازماندهی مبارزات شورانگیزی است که ما ناظر رشد روز افزون و تداوم آن بوده ایم. این مبارزات سازماندهی شده ی رو به رشد، که با رشد و تکامل آگاهی طبقاتی در میان کارگران نیز توأم است در عرصه تقابل و رویاروئی کارگران با سرمایه داران، مکرر خود را بازتاب داده است.
اعتصاب اخیر ایران خودرو و واکنش کارگران بخش های مختلف در قبال آن، باردیگر نشان داد که درجه سازماندهی و آگاهی طبقاتی به میزان قابل توجه و غرورانگیزی در میان این بخش از کارگران ارتقاء یافته است. نگاهی ولو مختصر به جریان اعتصاب کارگران ایران خودرو، بر این ادعا صحه می نهد. این اعتصاب را با هم مرور کنیم.
کارگران و کارکنان پیمانکاری اداره تحویل شرکت ایران خودرو، از روز ۱۸ آذر و در اعتراض به قراردادهای موقت دست از کار کشیدند. اعتصاب زمانی آغاز شد که کارفرما، مبلغی را که تحت عنوان ”حق شکستن رکورد تولید“ وعده داده بود هر چهارماه یکبار به کارگران بپردازد، در نظر داشت با اختلاف فاحشی میان کارگران قراردادی و کارگران رسمی تقسیم کند. این موضوع اعتراض شدید و اعتصاب کارگران را در پی داشت. اعتصابیون با صدور اطلاعیه ای، برحق برابر خود با کارگران رسمی تاکید کردند. آنها ضمن اشاره به کارکردن و زحمت کشیدن کارگران غیر رسمی، همدوش کارگران رسمی، خواستار آن شدند که کارگران موقت از دریافت مبلغ کمتر از کارگران رسمی امتناع ورزند. کارگران اعتصابی، ضمن تاکید بر اتحاد وهمبستگی کارگران رسمی و غیر رسمی به عنوان شرط پیروزی کارگران، مطالبات خود را این طور بیان و فرمول بندی کردند ”ما کارگران غیر رسمی چه قراردادی و چه پیمانکاری خواهان حقوق مساوی با کارگران رسمی هستیم. ما خواهان انحلال تمام شرکت های پیمانکاری هستیم. ما خواهان استخدام رسمی و لغو تمام قرادادهای موقت می باشیم. ما از کارگران رسمی می خواهیم در این راه از ما حمایت کنند. منافع ما کارگران جدا از هم نیست. تنها در اتحاد و همبستگی است که می توانیم پیروز شویم.“
با صدور این اطلاعیه که به امضای جمعی از کارگران پیمانکاری و قراردادی شرکت های پیمانکاری خانه ما، پارس فیلتر، احیا گستر سبز، ایفا جی کار، تلفر، تکنیکان، سامان بهادر، سالار، پارس باکان، جی بی ار، مدیریت نوین، کوفرد، کلاله سبز، نیما، جلا نوین و کارگران ده ها شرکت پیمان کاری دیگر رسیده بود، موج نارضایتی و اعتراض، به سرعت به بخش های دیگر و بیشتری از ایران خودرو گسترش یافت و اعلام حمایت و پشتیبانی اکثر کارگران پیمانکار را در پی داشت. کارگران شرکت های پیمانکاری نوین پیمان، بهرمان کار، پیام نصر، جهاد، نوین سازان، پیشتاز سامان، میلاد باران، راستین خدمات، پال، یاوران خدمات، صنعت گستر (آرو)، پایه گزاران، شرکت جوش مقاومتی فراگیر، آذین پاش، عماد، شبنم نوبهاران، پارس آماد، راهبران، راه امید، پی پاک، آیکید، پوئینگ و صنایع خزر نیز همبستگی خود را با کارگران اعتصابی اعلام نموده و خواستار حقوق مساوی با کارگران رسمی شدند.
اگر چه اعتراض وسیع کارگران ایران خودرو برای حق مساوی در برابر کار مساوی، اعلام حمایت و پشتیبانی وسیع و گسترده از کارگران اعتصابی، خواست حمایت و پشتیبانی کارگران رسمی، تاکید بر منافع طبقاتی واحد و این که منافع کارگران، مستقل از رسمی بودن یا نبودنشان یکیست و جدا از هم نیست، تاکید بر همبستگی و اتحاد کارگری تا همین جا هم غرورآفرین و تحسین برانگیز است و از رشد درجه آگاهی و سازماندهی در میان کارگران ایران خودرو حکایت می کند، با اعلام حمایت کارگران رسمی شرکت ایران خودرو از خواست های کارگران اعتصابی و پیمانکار، اما، همبستگی کارگری در ایران خودرو به فرازهای عالی تری گذر نمود.
نظر به اهمیت اعلام حمایت کارگران رسمی ایران خودرو از کارگران موقت وغیر رسمی، و از آن جا که اعلام موضع آنان فارغ از هر گونه تعبیر و تفسیری، نگاه طبقاتی و رشد درجه آگاهی کارگران ایران خودرو را در کلیت خود بازتاب می دهد، در این جا به درج متن کامل اطلاعیه حمایتی کارگران رسمی اقدام می کنیم که تنها یک هفته بعد از شروع اعتصاب صادر شده است.
اعلام حمایت کارگران رسمی شرکت ایران خودرو از خواستهای کارگران پیمانکار
همکاران و دوستان کارگر
ما کارگران رسمی شرکت ایران خودرو از خواستهای برحق همکاران خود در شرکتهای پیمانکاری اعلام حمایت می کنیم خواسته آنان خواسته ما کار گران رسمی نیز می باشد ما کارگران هیچگونه تبعیض بین خود و دیگر همکاران خود را نمی پذیریم.
ما کارگران رسمی شرکت ایران خودرو همبستگی خودمان را با مبارزه همکاران غیر رسمی (چه کارگران قراردادی و چه کارگران پیمانکار) در جهت رسیدن به حقوق خودشان اعلام می داریم.
دوستان کارگر
کارگران پیمانکار فرزندان و برادران و دوستان ما می باشند آنها چیزی جز حق قانونی خودشان که در قانون کار و قوانین دنیا پذیرفته شده است نمی خواهند آنها می گویند ما مزد مساوی در مقابل کار مساوی می خواهیم آیا این جرم است آنها می گویند بهره کشی از کار گر تحت هر عنوانی جرم تلقی می شود. آنها می خواهند مثل انسان با آنها رفتار شود آنها خواهان استخدام رسمی لغو قراردادهای موقت و انحلال شرکتهای پیمانکار می باشند و ما از خواستهای بر حق انان پشتیبانی می کنیم.
دوستان کارگر
موفقیت کار گران پیمانکار به حمایت ما کارگران رسمی بستگی دارد در هر قسمت که هستیم از دوستان خود حمایت کنیم .
آنها را در این مبارزه تنها نگذاریم کارگران درد مشترک و خواست مشترک دارند اجازه ندهیم بین ما تفرقه بیاندازند تنها در هوشیاری و آگاهی و اتحاد و همبستگی ما کارگران است که دشمن مشترک شکست خواهد خورد.
دوستان کارگر پیمانکار
خواست شما خواست ما نیز است مطمئن باشید ما در این راه شما را تنها نخواهیم گذاشت با حفظ هوشیاری و اتحاد و همبستگی خود گور شرکت های پیمانکاری را به زودی با دستان توانمند خود بر خواهیم کند.
زنده باد اتحاد و همبستگی کارگران
جمعی ازکارگران ایران خودرو ۲۵/۹ /۸٣
این پاسخ روشن وغرور انگیز کارگران رسمی به رفقای هم طبقه ی خود که سرشار از آگاهی وهمبستگی طبقاتی است، جائی برای هیچگونه توضیح و تفسیر باقی نگذاشته است. کارگران رسمی، دستی را که برای یاری و همیاری به سویشان دراز شده است، رفیقانه فشرده اند و نه فقط از خواست ها ومطالبات اعتصابیون حمایت نموده و با آنان اعلام همبستگی نموده اند و نه فقط به کارگران اعتصابی اطمینان داده اند که آنها را تنها نخواهند گذاشت، بلکه هرگونه تبعیض میان کارگران را مردود شمرده و تلاش های بورژوازی برای ایجاد نفاق و تفرقه در میان کارگران را نیز هشدار داده اند. درد کارگران، مشترک است، دشمن کارگران، مشترک است و شکست این دشمن مشترک، در گرو هوشیاری، آگاهی، اتحاد و همبستگی کارگران است!
این، صدای کارگر پیشرو است. این صدای کارگر چپ رادیکال و سوسیالیست است، این، صدای کارگر ایران خودرو است که چنین شفاف و درخشان، خواست و موضع ۳۴۰۰۰ کارگر این شرکت را فریاد می کند.
کارگران ایران خودرو، با حفظ این روحیه و با حفظ اتحاد و همبستگی خود، بی تردید قادرند تلاش کارفرمایان برای ایجاد نفاق و دودستگی در میان کارگران را به شکست بکشانند و مطالبات خود را نیز متحقق سازند. تجربه عملی مبارزه در ایران خودرو نیز بر این مسئله صحه می گذارد. همه کارگران ایران خودرو به یاد دارند که در جریان اعتصابات اواخر سال ۸۲ شمار زیادی از کارگران که نسبت به عدم پرداخت حق شیفت شبکاری اعتراض کرده بودند، از کار اخراج شدند. اما کارگران ایران خودرو مصرانه خواستار بازگشت به کار همکاران خود شده و برای آن دست به مبارزه زدند. فعالین و پیشروان کارگری ایران خودرو باهوشیاری و ظرافت خاصی، مسئله کارگران اخراجی ایران خودرو را در جریان برگزاری مراسم اول ماه مه، در سطح بالنسبه وسیعی به میان سایر کارگران بردند تا حمایت آنها را جلب کنند و سرانجام در سایه یک رشته فعالیت های مبارزاتی مستمر و در سایه اتحاد و همبستگی کارگری، توانستند همکاران اخراجی خود را به سر کارهای خود بازگردانند.
فعالیت مبارزاتی و حرکت آگاهانه کارگران ایران خودرو، تنها به این واحد و در چارچوب این شرکت سی و چهار هزار نفره محدود نبوده است. چرا که معضلات کارگران ایران خودرو، معضلات فقط ایران خودرو نیست، معضلات تمام کارگران ایران است. کارگران درد مشترک و دشمن مشترک دارند! ایران خودرو نمی توانسته است و نمی تواند در قبال این معضلات بی تفاوت باشد و نبوده است. نه فقط بی تفاوت نبوده است، بلکه فعالانه به مداخله و مبارزه نیز پرداخته و در این مسیر چه بسا پیشقدم هم بوده است. علیه قوانین ضد کارگری، علیه قراردادهای موقت و شرکت های پیمانکاری، علیه تعرض به حقوق کارگر، علیه دستگیری و محاکمه کارگران سقز، و در یک کلام هر جا که پای کارگر و منافع طبقاتی طبقه کارگر در میان بوده است، آگاهانه وارد کارزار شده است ، سایر کارگران را نیز به رویاروئی و مقابله با دشمن مشترک فراخوانده است، بر هم سرنوشتی کارگران تاکید نموده است و در هیچ زمانی اتحاد وهمبستگی به عنوان یکی از شروط اساسی پیروزی، از زبان آن نیفتاده است!
فعالیت های مبارزاتی ایران خودرو طی دو سه سال اخیر، منجمله اعتصاب اخیر، کارگران پیمانکاری که اتحاد و همبستگی غرور آفرین سایر کارگران ایرا ن خودرو اعم از کارگران رسمی یا غیر رسمی را در پی داشت، به روشنی بیانگر وجود یک درجه بالنسبه بالای سازماندهی و حاکی از قوام گیری، تقویت وگسترش تشکل های کارگری در اعماق ایران خودرو است. تشکل هائی که از دل مبارزات کارگری سربر آورده اند، به چم و خم سازماندهی در شرایط کنونی آشنایند، توسط خود کارگران و پیشروان کارگری آنهم نه در این یا آن بخش، که در مقیاس تمام ایران خودرو و همه بخش های آن فعالند و به اهمیت فعالیت خود فراتر از چهارچوب های محلی ایران خودرو و ارتباط با رفقای خود در سایر واحد ها نیز واقفند و آرام و سنجیده دارند در اعماق کارخانه ها ریشه می دوانند.
الگوی ایران خودرو که دریچه امیدی را به روی کارگران سایر بخش ها و واحدها نیز گشوده است، مایه مباهات و درس گیری است. جنبش کارگری ایران، این گام های آرام و سنجیده را که در عمق کارخانه ها و واحدهای تولیدی در حال پیشروی است، بایستی به فال نیک بگیرد. گرایش چپ رادیکال و سوسیالیستی ، یگانه گرایشی است که آرام آرام در میان کارگران ریشه می دواند، خود را ترمیم می کند، بیش از پیش جای پای خود را سفت و سفت تر می کند و از هم اکنون پایه های خود را در درون توده کارگران تحکیم و استوار می سازد.
اینجاست که مصداق آن سخن بدیع و پر نغز آموزگار کبیر پرولتاریای جهان، باید گفت که ”خوب نقب می زنی ای موش کور!“
برگرفته از نشریه کار شماره ۴۴۴ – نیمه اول دی ۱۳۸۳
نظرات شما