با گذشت ۱۲ روز از حمله موشکی اسرائیل به ساختمان «کنسولگری» ایران در دمشق، سرانجام جمهوری اسلامی در شامگاه شنبه ۲۵ فروردین با پرتاب صدها موشک و پهپاد به سوی خاک اسرائیل اقدام به عملیات تلافی جویانه کرد.
سخنگوی ارتش اسرائیل بامداد یکشنبه ۲۶ فروردین در پایان حملات موشکی ایران به خاک اسرائیل اعلام کرد، جمهوری اسلامی ۱۷۰ پهپاد، ۳۰ موشک کروز و ۱۲۰ موشک بالستیک به سمت اسرائیل شلیک کرد، که ۹۹ درصد از حدود ۳۰۰ پهپاد و موشک شلیک شده پیش از اینکه به حریم هوایی اسرائیل برسند توسط پدافند هوایی اسرائیل و متحدانش رهگیری و سرنگون شدند.
در کنار اظهارات فوق، ارتش اسرائیل نیز در حساب توئیتری خود خبر داد که جمهوری اسلامی «بیش از ۱۲۰» موشک بالستیک به سوی اسرائیل شلیک کرد که تمام این موشک ها رهگیری و منهدم شدند و تنها «تعداد کمی از آنها به خاک اسرائیل نفوذ و به پایگاه نیروی هوایی در نُباتیم اصابت کردند».
از سوی دیگر حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران و محمد باقری، ریاست ستاد کل نیروهای مسلح ایران، بامداد روز یکشنبه در مصاحبه با تلویزیون جمهوری اسلامی از «موفقیت» عملیات «محدود» اما کوبنده جمهوری اسلامی خبر دادند و اعلام کردند از نظر جمهوری اسلامی این عملیات «خاتمه» یافته است و چنانچه اسرائیل بخواهد «پاسخ» دهد، با عملیات کوبنده تری مواجه خواهد شد.
عملیات موشکی و پهبادی جمهوری اسلامی به خاک اسرائیل، پس از آن صورت گرفت که خامنه ای در نخستین واکنش به کشته شدن محمد رضا زاهدی و معاونش به همراه ۵ عضو دیگر سپاه در حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه اعلام کرد: «رژیم خبیث به دست دلاورمردان ما مجازات خواهد شد. آنها را از این جنایت و امثال آن پشیمان خواهیم کرد».
با اعلام چنین موضعی از طرف خامنه ای مبنی بر «پشیمان» کردن اسرائیل، تنش های میان جمهوری اسلامی واسرائیل شدت بیشتری یافت و همراه با آن بحران غزه و بن بست جنگ حماس و اسرائیل نیز وارد مرحله جدیدی شد. التهاب و تشدید ناامنی در گستره ای وسیعتر منطقه را فرا گرفت. خطر گسترش جنگ از محدوده نوارغزه خارج شد و احتمال کشیده شدن آن به خاورمیانه افزایش یافت. با تشدید تنش، همه نگاه ها متوجه اقدامات عملی و تلافی جویانه جمهوری اسلامی در خاک اسرائیل شد. چند روزی بدین منوال گذشت. وقتی هیچ واکنش «فوری» برای«پشیمان» کردن اسرائیل از طرف «دلاورمردان» جمهوری اسلامی صورت نگرفت، هیجانات و التهابات اولیه تا حدودی فرو نشست. اما این کاهش نسبی التهابات، چندان دوام نیافت و از روز ۲۲ فروردین با سخنان خامنه ای در نماز عید فطر و تاکید دوباره او بر «تنبیه اسرائیل» بار دیگر شدت گرفت.
خامنه ای روز چهارشنبه ۲۲ فروردین در نماز عید فطر مجددا بر تنبیه اسرائیل تاکید کرد و گفت: «در عرف جهانی حمله به کنسولگری و سفارت هر کشور حمله به خاک آن کشور محسوب می شود و رژیم سرتا پا خباثت صهیونیستی باید برای این جنایت تنبیه شود و خواهد شد».
تاکید مجدد خامنه ای بر «تنبیه» سخت اسرائیل و اعلام اینکه حمله به کنسولگری به مثابه حمله به خاک ایران است، بار دیگر احتمال اقدام تلافی جویانه جمهوری اسلامی به خاک اسرائیل را شدت بخشید و التهاب روزهای اولیه با شدتی بیشتر به منطقه باز گشت.
از آنجا که خامنه ای در نخستین واکنش خود بر عملیات تلافی جویانه و مجازات اسرائیل به «دست دلاورمردان» جمهوری اسلامی تاکید کرده بود، اینبار نگاه ها نه به سمت حملات تلافی جویانه توسط نیروهای نیابتی رژیم از لبنان و عراق و یمن، بلکه بر حملات مستقیم جمهوری اسلامی از خاک ایران به خاک اسرائیل متمرکز شد. موضوعی که اسرائیل و آمریکا وقوع چنین اقدامی را جدی گرفتند و این امر، اوضاع را برای خامنه ای و جمهوری اسلامی در انجام یا عدم انجام اقدامات تلافی جویانه مستقیم در خاک اسرائیل سخت تر کرد.
از طرف دیگر، اسرائیل که از مدت ها پیش برای جمهوری اسلامی نقشه داشت و در صدد بود تا هیئت حاکمه ایران را از پنهان شدن در پشت نیروهای نیابتی خارج و به رودرروئی مستقیم با خود بکشاند، از این سخنان خامنه ای بهره جست و موضع خود را در یک رویارویی بی واسطه با جمهوری اسلامی قاطعانه اعلام کرد.
وزیر خارجه اسرائیل بلافاصله پس از سخنان تهدیدآمیز خامنه ای به زبان فارسی در شبکه ایکس نوشت: «اگر ایران از خاک خود حمله کند، اسرائیل واکنش نشان می دهد و داخل ایران حمله خواهد کرد».
بایدن، رئیس جمهوری آمریکا نیز روز ۲۳ فروردین در یک کنفرانس خبری ضمن تاکید بر اینکه آمریکا از چهار کشور عربی خواسته تا پیام های هشدار واشنگتن را به جمهوری اسلامی منتقل کنند، گفت: بگذارید یک بار دیگر بگویم، آهنین. ما هرچه در توان داریم برای حفاظت از امنیت اسرائیل به کار خواهیم گرفت».
به دنبال اعلام موضع رئیس جمهور آمریکا، فرمانده سنتکام راهی تل آویو شد و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز در تماسی تلفنی با یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، ضمن تکرار اظهارات بایدن تاکید کرد، آمریکا در مقابل هرگونه تهدیدی از سوی جمهوری اسلامی از اسرائیل حمایت می کند.
لذا، از روز چهارشنبه ۲۳ فروردین که خامنه ای بر اقدامات تلافی جویانه جمهوری اسلامی در خاک اسرائیل تاکیدی دوباره کرد، آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، هلند و دیگر کشورهای غربی با تبلیغاتی گسترده روی حمله قریب الوقع جمهوری اسلامی به خاک اسرائیل متمرکز شدند. آمریکا از آماده شدن جمهوری اسلامی برای حمله به اسرائیل طی روزهای جمعه و شنبه، ۲۴ و ۲۵ فروردین خبرداد. آلمان و سوئیس پروازهای هواپیمایی خودشان را به ایران از روز چهارشنبه تا شنبه تعطیل کردند. وزارت خارجه هلند روز شنبه ۲۵ فروردین در «اقدامی احتیاطی» تعطیلی «موقت» سفارتخانه خود در تهران را اعلام کرد و شماری از کشورهای اروپایی نیز خواستار حفظ امنیت شهروندان خود در جمهوری اسلامی شده و بر «خطر دستگیری خودسرانه» شهروندان شان در ایران تاکید کردند.
در چنین وضعیتی که جمهوری اسلامی با تشدید تهدیدات لفظی جهت زدن یک «سیلی محکم» و «پشیمان» کننده به اسرائیل شرایط تصمیم را برای خود دشوار کرده بود، اگر به اقدامی تلافی جویانه – حتی محدود – علیه اسرائیل دست نمی زد، با بی آبرویی و بی اعتباری بیشتری در میان نیروهای ولایی خود مواجه می شد. و اگر اقدام می کرد، بازهم می بایست خطرات جدی تری از سوی اسرائیل را به جان می خرید. علاوه بر این، آمریکا، اسرائیل و دیگر کشورهای غربی نیز با درصد بالایی از آمادگی برای مقابله با تهدیدات موشکی ایران، تا آنجا پیش رفتند که حتی روزهای ۲۴ و ۲۵ فروردین را برای حمله مستقیم جمهوری اسلامی به خاک اسرائیل اعلام کردند. . موضوعی که نشان می داد جمهوری اسلامی در هر حال قرار است دست به اقداماتی بزند.
مستثنی از اینکه آمریکا با اشراف بر سیستم اطلاعاتی پیشرفته خود به تاریخ حمله ایران به اسرائیل دست یافته باشد و یا اینکه جمهوری اسلامی همانند حمله موشکی به پایگاه عین الاسد در عراق که به تلافی ترور قاسم سلیمانی انجام داد، خود پیش از انجام چنین عملیاتی تاریخ انجام آن را به آمریکا اطلاع داده باشد، این اشراف اطلاعاتی، اسرائیل، آمریکا و دیگر متحدان اسرائیل را قادر ساخت تا با آمادگی بیشتری، صدها پهباد و موشک کروز و بالستیک شلیک شده به سوی اسرائیل را رهگیری و منهدم کنند. موضوعی که در گزارش نیویورک تایمز به روشنی دیده می شود. نیویورک تایمز در سحر گاه روز یکشنبه با استناد به منابع آگاه خود نوشت: ۱۸۵ فروند پهپاد، ۱۱۰ موشک بالستیک زمین به زمین و ۳۶ موشک کروز که از خاک ایران به سوی اسرائیل شلیک شدند، تقریبا تمامی آنها پیش از اینکه به خاک اسرائیل برسند، توسط تجهیزات پدافندی اسرائیل، آمریکا، اردن، انگلیس و فرانسه منهدم شدند.
حال با توجه به اینکه عملیات تلافی جویانه جمهوری اسلامی علیه اسرائیل صورت گرفته است، از امروز همه نگاه ها متوجه واکنش اسرائیل است؟ آیا اسرائیل نسبت به این حملات موشکی واکنش نشان خواهد داد؟ در این میان بحران غزه و بن بست جنگ به کجا خواهد کشید؟ و اوضاع منطقه به کدام سمت خواهد رفت؟
حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، صبح روز یکشنبه ۲۶ فروردین، عملیات تلافی جویانه جمهوری اسلامی علیه اسرائیل را خاتمه یافته اعلام کرد. با این همه، آیا برای نتانیاهو و دولت نظامی اسرائیل هم موضوع خاتمه یافته تلقی خواهد شد؟
طبق اظهارات مقامات اسرائیلی، حمله موشکی ایران به خاک این کشور، تلفات انسانی نداشته است. تنها یک مقدار «خسارت جزئی» به پایگاه هوایی نُباتیم در جنوب اسرائیل وارد شده و یک دختر بچه ده ساله از «اعراب بادیه نشین» نیز بر اثر اصابت ترکش یک موشک، زخمی و اکنون برای مداوا در بیمارستان بستری است. از صبح یکشنبه اوضاع اسرائیل نیز پس از چند روز پر التهاب به آرامش باز گشته و نتانیاهو از مردم خواست که می توانند ازپناهگاه های خود خارج شوند.
با این همه، دو مقام اسرائیلی و کانال رسمی تلویزیون این کشور از واکنش «سریع» و «گسترده» اسرائیل به جمهوری اسلامی خبر داده و گفته اند: اسرائیل مشروعیت تلافی را خواهد داشت. کابینه اسرائیل نیز بعد از ۶ ساعت جلسه اضطراری اختیار تام و تمام هر نوع پاسخ متقابل به جمهوری اسلامی را به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر، یوآو گالانت وزیر دفاع و بنی گانتس وزیر ارشد کابینه اسرائیل محول کرده اند. دولت نیز در اولین واکنش اعلام کرده است: «از امشب جمهوری اسلامی باید بیدار باشد»
با حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل، اکنون موقعیت سیاسی نتانیاهو در داخل کشور در مقایسه با روزهای قبل از حمله مستحکم تر شده است. موقعیت جهانی او نیز که در ماه های گذشته به دلیل کشتار وسیع مردم فلسطین و اقدامات فاشیستی او در نوار غزه به شدت تضعیف شده بود، دوباره همانند روزها و هفته های اولیه بعد از حمله غافلگیرانه نیروهای اسلامی و ارتجاعی حماس به اسرائیل بهتر شده و دوباره از حمایت دولت ها و سازمان ملل برخوردار شده است. مضافا اینکه حمله موشکی ایران به اسرائیل برای مدتی اعتراضات داخلی مردم اسرائیل علیه نتانیاهو را نیز به حاشیه برده است. نکته دیگری که باید بر آن تاکید کرد، با حمله موشکی ایران، بحران منطقه تشدید، خطر گسترش درگیریها افزایش یافته و موضوع آتش بس در جنگ غزه نیز مجددا به حاشیه رفته است. در عوض جمهوری اسلامی با چهره ای ماجراجویانه چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین المللی در شرایطی وخیم تر از قبل قرار دارد.
در وضعیت تشدید بحران کنونی، آمریکا به رغم حمایت قاطع و «آهنین» از اسرائیل از آنجا که خواهان افزایش تنش نیست، اسرائیل را از اقدامات تلافی جویانه بر حذر داشت و رسما به اسرائیل اعلام کرده در حمله تلافی جویانه اسرائیل به خاک ایران با نتانیاهو همراهی نخواهد کرد. اکنون همه چیز به تصمیم نتانیاهو و کابینه جنگی او مرتبط است. همه چیز بستگی به این دارد که اسرائیل بخواهد با توجه به «دامنه وسیع» حملات موشکی ایران تصمیم بگیرد یا تصمیم خود را بر نتیجه «حملات موشکی» استوار کند. اگر بخواهد تصمیم خود را به نتیجه حملات موشکی جمهوری اسلامی متمرکز کند، در این صورت با توجه به اینکه حملات موشکی ایران تلفاتی به همراه نداشته و مضافا اینکه ۹۹ درصد پهپادها و موشک های شلیک شده پیش از اینکه به خاک اسرائیل برسند، توسط اسرائیل و متحدان آن رهگیری و منهدم شده اند – که این خود یک پیروزی برای نتانیاهو و دولت اسرائیل محسوب می شود – لذا منطقا نتانیاهو باید موقعیت سیاسی بدست آمده برای خود را حفظ و از اقدامات تلافی جویانه علیه جمهوری اسلامی پرهیز کند. اما اگر بخواهد تصمیم خود را بر «دامنه وسیع» شلیک صدها پهپاد و موشک کروز و بالستیک از داخل خاک ایران – مستثنی از نتایج آن- متمرکز کند، طبیعتا با توجه به ابعاد وسیع این حملات موشکی، به عملیات تلافی جویانه در خاک ایران ترغیب خواهد شد. وضعیتی که دامنه تنش در منطقه را گسترش خواهد داد .
متن کامل نشریه کار شماره ۱۰۶۵ در فرمت پی دی اف:
نظرات شما