یادداشت سیاسی- وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا در جریان نشست روز دوشنبه ٣١ تیر ۱٣٩٢ مصادف با ٢٢ ژوئیه در بروکسل پایتخت بلژیک، شاخه نظامی حزب الله لبنان را در لیست سیاه گروه های تروریستی قرار دادند. قرار گرفتن نام حزب الله در فهرست گروه های تروریستی با توافق جمعی ٢٨ کشور اتحادیه اروپا صورت گرفت. بر اساس این مصوبه، علاوه بر مصادره و بلوکه شدن دارایی های شاخه نظامی حزب الله در اتحادیه اروپا، از این پس ارسال هرگونه پول و حمایت مالی از مقصد کشورهای اروپایی به حزب الله متوقف خواهد شد. همچنین ملاقات دیپلمات های اروپایی با عناصر شاخه نظامی حزب الله غیر قانونی اعلام شده است.
زمینه های طرح بحث قرار گرفتن نام حزب الله در فهرست گروهای تروریستی از سال گذشته با حمله انتحاری به یک اتوبوس حامل گردشگران اسرائیلی در فرودگاه بورگاس بلغارستان آغاز شد. در این اقدام انتحاری که در ماه ژوئیه ٢٠۱٢ صورت گرفت، دست کم پنج گردشگر اسراییلی همراه با راننده اتوبوس کشته شدند. بعدها، مقامات رسمی بلغارستان اعلام کردند که عاملان این حمله انتحاری از اعضای حزب الله لبنان بوده اند.
بحث قرار دادن نام حزب الله لبنان در لیست تروریستی، پیش از این نیز چندین نوبت در دستور کار نشست وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا قرار گرفته بود. آخرین تلاش انگلیس و هلند برای گنجاندن نام حزب الله در فهرست گروه های تروریستی در نشست ماه پیش کشورهای اتحادیه اروپا بود.
تعدادی از کشورهای اروپایی که تحت عنوان نیروهای حافظ صلح در لبنان حضور دارند به جهت حفظ امنیت نیروهایشان در لبنان، مخالف قرار گرفتن نام حزب الله در لیست سیاه تروریستی بوده و هستند. لذا، از آنجاییکه تصویب این طرح نیازمند نظر موافق همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا بود، به دلیل مخالفت برخی از کشورها از جمله اتریش، چک و ایتالیا به تصویب نرسید. در فاصله ماه های گذشته، فشار آمریکا و اسراییل و نیز حضور نظامی اعضای حزب الله لبنان در کنار ارتش سوریه و جنگیدن آنان با نیروهای مخالف دولت بشار اسد در شهر القصیر و نیز تعدیل این طرح در محدود کردن آن به گنجاندن فقط شاخه نظامی حزب الله در لیست تروریستی، عوامل تاثیر گذار دیگری جهت تسریع و توافق همگانی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نشست ٢٢ ژوییه ٢٠۱٣ بروکسل شد. نشستی که در آن، با رای ٢٨ کشور اتحادیه اروپا، شاخه نظامی حزب الله لبنان در فهرست گروه های تروریستی قرار گرفت.
آنچه مسلم است مصوبه اتحادیه اروپا در نشست بروکسل، صرفا در تونل گنجاندن شاخه نظامی حزب الله لبنان در فهرست گروه های تروریستی محدود نخواهد ماند. دو بخش نظامی و سیاسی حزب الله لبنان بسیار در هم تنیده است و تفکیک این دو بخش صرفا امری صوری و ظاهری است.
بر کسی پوشیده نیست که شاخه نظامی حزب الله در خدمت اهداف بخش سیاسی آن است و نمی تواند به عنوان یک بخش مستقل و بی ارتباط با اهداف شاخه سیاسی حزب الله لبنان عمل کند. در واقع، محدود کردن شاخه نظامی حزب الله در لیست تروریستی نشست بروکسل، صرفا جهت رسیدن به یک توافق همگانی در این مقطع زمانی بوده است. چنانکه دیدیم، پیش و پس از تصویب این مصوبه، تعدادی از کشورهای اروپایی از جمله هلند و انگلیس به همراه آمریکا، کانادا و استرالیا به صورت مستقل و جدا از اتحادیه اروپا، کل موجودیت حزب الله لبنان را در لیست سیاه تروریستی خود قرار داده اند.
عواقب سیاسی مصوبه اخیر اتحادیه اروپا یعنی قرار گرفتن شاخه نظامی حزب الله لبنان در فهرست گروه های تروریستی، صرفا در محدوده حزب الله لبنان خلاصه نمی شود. نتایج اولیه این مصوبه، تاثیر آن بر روند جهت گیری آمریکا و اتحادیه اروپا در مناسبات درون سوریه و تغییر توازن قوا به نفع نیروهای مخالف دولت بشار اسد خواهد بود. به عبارت دیگر، این اقدام کشورهای عضو اتحادیه اروپا می تواند زمینه دخالت‌های نظامی آمریکا و اتحادیه اروپا را در سوریه افزایش دهد. با گنجاندن شاخه نظامی حزب الله لبنان در فهرست تروریستی، از این پس دخالت‌های نظامی آمریکا و اتحادیه اروپا تحت پوشش مبارزه با نیروهای تروریست حزب الله، توجیه مناسب‌تری خواهد یافت.
علاوه بر این، عواقب سیاسی این اقدام اتحادیه اروپا، مستقیم و غیر مستقیم متوجه رژیم جمهوری اسلامی نیز هست. بر کسی پوشیده نیست که حزب الله لبنان ساخته و پرداخته جمهوری اسلامی است. بسیاری از فرماندهان و نیروهای سپاه قدس- شاخه برون مرزی سپاه پاسداران ایران- همکاری عملیاتی نزدیکی با حزب الله لبنان دارند. جمهوری اسلامی اصلی ترین حامی حزب الله است. این حزب، بدون حمایت مالی و ارسال تجهیزات نظامی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی، هرگز قادر به ادامه حیات موثر در لبنان نیست. لذا، با توجه به چنین فاکتورهایی از درهم آمیختگی حزب الله لبنان و جمهوری اسلامی، باید به این نکته توجه داشت که با قرار گرفتن حزب الله در فهرست تروریستی، عملا زمینه های فشار بیشتر به سپاه پاسداران و به طور اخص شاخه برون مرزی آن – سپاه قدس- آغاز شده است.
با تصویب این مصوبه، علاوه بر جلوگیری از تحرکات نظامی حزب الله، هر گونه حمایت مالی، نظامی و تسلیحاتی به حزب الله لبنان به منزله حمایت از یک نیروی تروریستی تلقی می شود. از این منظر، حمایت های بی دریغ نظامی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی به حزب الله لبنان نیز، تحت عنوان کمک به یک نیروی تروریستی با واکنش شدیدتر آمریکا و کشورهای عضو اتحادیه اروپا مواجه خواهد شد.
واکنش شدیداللحن صالحی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در تقبیح این اقدام اتحادیه اروپا و نیز اظهارات علی لاریجانی رئیس مجلس ارتجاع رژیم که قرار دادن شاخه نظامی حزب الله لبنان را “یک اقدام شنیع سیاسی و صرفا دنباله روی رعیت گونه اروپا از آمریکا” اعلام کرد، نشان دهنده عمق نگرانی مسئولان جمهوری اسلامی از عواقب سیاسی این اقدام اتحادیه اروپا است.
واکنش سریع و تند مقامات جمهوری اسلامی به این مصوبه اتحادیه اروپا، صرفا نشان دهنده نگرانی مقامات این رژیم در مورد حزب الله و قرار گرفتن شاخه نظامی این حزب در لیست تروریستی خلاصه نمی شود. نگرانی جمهوری اسلامی ناشی از نتایج بعدی و تبعات سیاسی این اقدام اتحادیه اروپا است.
تردیدی نیست که حاکمان اسلامی به عنوان حامیان اصلی سوریه و حزب الله لبنان بر این امر به خوبی واقف هستند که ورود حزب الله در مجموعه لیست گروه های تروریستی می تواند مقدمه ای برای فشار بیشتر بر دولت بشارباشد. و از آنجایی که سرنوشت جمهوری اسلامی به نوعی با موقعیت سوریه و حزب الله لبنان گره خورده است، لذا هر گونه محدودیت و اعمال فشار بیشتر به دولت بشار اسد و حزب الله، به معنای محاصره بیشتر جمهوری اسلامی نیز هست.
نظرات شما