مستند سازیِ سه دهه تجربه‌ی یک فعال کارگری
کارگرِ کارخانه‌ی تولیددارو
مصاحبه کنندگان: مهران ع. و همکاران-شهریورماه ۹۰
اشاره:
متنِ پیشِ رو، مستندسازی و ثبت سی سال تجربه‌ی مبارزه، از طریق مصاحبه با یک فعال کارگری است که در جریانات هجمه‌های علیه نیروهای مدافع طبقه‌ی کارگر در سال‌های بعد از قیام ۵۷، یک محیط کاریِ مشخص (کارخانه تولیددارو) را توامان به عنوان محلی برای امرار معاش و نیز به عنوان عرصه‌ی فعالیت خود انتخاب کرده است؛ چرا که باور داشته “یک فعال کارگری تنها در ارتباط مستمر با کارگران و درگیر شدن با مسائل، مطالبات و خواسته‌های آنان است که هم میتواند با شناخت بهتر از مسائل و نیز تلاش برای پیشبرد امر مبارزه طبقاتی، حتی شده یک قدم، رو به جلو حرکت کند و هم شناخت دقیق‌تری از شرایط و روحیات و واقعیت‌های طبقه‌ی کارگر پیدا کند و به دیگران نیز منتقل کند” (نقل به مضمون از متن مصاحبه).این مصاحبه تلاشی است برای ثبت سی سال تجربه‌ی فعالیتِ این کارگر در یک کارخانه که در عین حال برگی از تاریخ جنبش کارگری نیز قلمداد می‌شود. زیرا چنانچه از روند مصاحبه درخواهید یافت ایشان تنها مشغول به امور و موضوعاتِ کارخانه‌ی محل کار خود نبوده بلکه اتفاقات و مبارزات کارگران در دیگر جاها را نیز “رصد” می‌کرده است و تاثیرات شرایط سیاسی-اقتصادی جامعه را در مسائل کارگری دائما مد نظر داشته است. این موضوع از گفته‌های آمده در متن نیز قابل دریافت است.
متن از جنبه‌های گوناگون، بسیارغنی است. به عنوان نمونه در این گفت‌و‌گو می‌توان موردهای بسیاری همچون موارد برشمرده‌ی زیر را‌یافت و از آن سود جست:
تاثیر شرایط اجتماعی-سیاسی جامعه بر روحیات و سطح مبارزات کارگرانِ تولید دارو،ترکیب جمعیتی و جنسیتی و نیز ترکیب جمعیت شهری و روستایی و تاثیر آن در شکل و سطحِ مطالبات و مبارزات، تغییر مطالبات و سطح آگاهی کارگران در دوره‌های مختلف در طی این سی سال، چگونگی و علل گسست نسلی در تجارب فعالین کارگری و ترفند سرمایه‌داری برای دامن زدن به این گسست، گزارش مستند زمانی-تاریخی از راه اندازیِ طرح‌های متاخر سرمایه‌داری در ایران، همچون حذف برخی دستاوردها، چگونگی تغییر ذائقه‌ی سیاسی-اقتصادی کارگران و یا ترفندهایی که برای راه اندازی طرح‌های تعدیل و جا انداختن قراردادهای میان مدت و موقت و‌یا شرکت‌های پیمانکاری در مقاطع مختلف پیاده و تثبیت شده است، چگونگی برخورد دولت و کارفرما با اعتراضات کارگران، ترفندهای دولتی و مدیریتی به منظور سرکوب اعتراضات کارگران، جایگاه شورای اسلامی کار در میان کارگران، نتایج حاصل از اتحاد و عدم اتحاد کارگران، دلایل پیروزی و ناکامی فعالین کارگری در پیشبرد اعتراضات و تاثیرگذاری بر کارگران، نحوه‌ی مداخله و برنامه‌ریزی یک فعال کارگری در مدت این دوره‌ی سی ساله و تحلیل‌های او از شکست‌ها و موفقیت‌هایش و یک خط سیر داستانی سی ساله شامل شئون و وجوه مختلف مربوط به وضعیت کارخانه و کارگران و سطح معیشت و مطالبات و مبارزات و تغییرات سی ساله‌ی آن و نیز تعقیب و گریز روزمره‌ی کارگران با کارفرما و نیز روند رو به افزونِ حمله‌ی افسار گسیخته‌ی سیستم سرمایه‌داری به کارگران و…
نتیجتا این گفتگو شامل درس آموزی‌هایی است که از خلال مباحث و نقدها و تجارب این کارگر میتواند برای دیگر فعالین در حال حاضر و نسل‌های بعدی منتقل شود…آری این مصاحبه خلاصه‌ی یک حکایت چند وجهیِ سی ساله است.
همچنین این گذرِ کوتاه بر تجربیات سی ساله‌ی این فعال کارگری، تنها تصویری از اوج و فرود و سیر مبارزات و تغییرات در مطالبات کارگران در یک کارخانه‌ی مشخص نیست، بلکه از سویی دیگر و در مواردی چند، تا حدی نموداری فشرده از تغییرات در دوره‌های مختلف حیات سیاسی-اجتماعی-اقتصادی جامعه‌ی کارگری ایران نیز میتواند باشد. به عبارتی این متن میتواند به عنوان تکه ای از مجموعه تکه‌های متفاوت ِدیگر، کمکی باشد برای بازسازیِ تصویر ِمربوط به واقعیات و اوضاع طبقه‌ی کارگر در بازه‌ی زمانی سی ساله‌ی اخیر. امید که این نوشته با صبر و دقت، مورد مطالعه و بررسی و نقد قرار گیرد تا بتواند به اندوخته‌ها و تجربیات کارگران و فعالین کارگری و مشخصا در زمینه‌ی دریافت تاکتیک‌ها و ظرایف مبارزه به ویژه در امر تشکل‌یابی و سازمان‌یابی کارگران در مقابل سیستم سرمایه داری بیافزاید. خواندن این گفت و گو را به همگان پیشنهاد می‌کنیم.
گفتگو در اسفند ماه ۱۳۸۹ انجام گرفته است. شایان ذکر است که انجام گفتگو‌ها با این کارگر فعال در چند جلسه و سپس پیاده‌سازی و ویرایش این متن، همه با کار جمعیِ اینجانب و گروهی از فعالین کارگری- عمدتا چند تن از اعضای کمیته «هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل‌های کارگری » صورت گرفته است و ویرایش و بازبینیِ نهایی را من انجام داده‌ام.
گفته‌ها و سوالات ما به رنگ ِ پُر و پاسخ‌های این کارگر فعال، همه به خط باریک آمده است. در خلال متن جاهایی، عددی در میان پرانتز آمده است که نشانگر شماره‌ی ضمیمه‌ی مربوط است که این ضمائم در انتهای متن، قابل مشاهده هستند. باید متذکر شویم در چند صفحه از این ضمائم بنابر ملاحظاتی از جمله عدم دسترسی به افراد امضا کننده‌ی برگه‌ها که ممکن است هنوز در آن کارخانه مشغول به کار باشند و یا به هر دلیلی که نخواهند اسامی واقعی آنها از طریق ضمائم و در این نوشتار منتشر شود اسامی افراد را عمدا کم رنگ و یا ناخوانا کرده‌ایم. نیز می‌افزاییم که ازمیان بسیاری از اسناد قابل ذکر، در اینجا تنها به آوردن برخی از مهم‌ترین آنها بسنده کرده‌ایم اما قالب گفته‌ها و استنادات این کارگر فعال به اسناد مکتوبی از این دست که ما تعدادی را درج کرده‌ایم مستند است. مقدار زیادی از اینگونه اسناد و مکتوبات نزد ما موجود است.
هرگونه نظر، انتقاد و پیشنهاد را نیز می توانید به آدرس اینترنتی mehran.a.kargar@gmail.com ارسال نمایید.
مهران ع. و همکاران – مرداد ماه ۱۳۹۰
نظرات شما