صبح روز پنجشنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۰، قسمت هایی از مناطق مرزی اقلیم کردستان عراق که محل استقرار تعدادی از احزاب کردستان ایران است، زیر حملات شدید هوایی و توپخانه ای سپاه پاسداران قرار گرفت. بنابر گزارش های منتشره، این حملات در حوالی ساعت ۶ بامداد با تجاوز چندین فروند جنگنده و پهبادهای انتحاری جمهوری اسلامی به حریم هوایی کردستان عراق شروع شد و پس از آن، ارتفاعات “هلگورد”، “بربزین” و “اَلانه” نیز زیر آتش سنگین کاتیوشا و توپخانه های سپاه پاسداران قرار گرفت. تداوم این حملات در ابعادی کوچکتر، برای چند روز متوالی ادامه یافت و توپخانه های سپاه پاسداران که در شهرهای اشنویه و پیرانشهر مستقر هستند، روز جمعه ۱۹ شهریور نیز به مدت نیم ساعت ارتفاعات مرزی اقلیم کردستان عراق را زیر آتش سنگین توپباران خود گرفتند.
از تلفات جانی این حملات تاکنون خبری منتشر نشده، اما گزارش ها حاکی از آن است که خسارات مالی فراوانی به ساکنان این مناطق وارد شده است. همزمان با این حملات، شهرهای مرزی کُردستان ایران نیز با حضور پرشمار نیروهای نظامی جمهوری اسلامی همراه بوده و خطوط تلفن و اینترنت نیز در این مناطق به شدت دچار اختلال شدند.
این اولین بار نیست که شهرها و مناطق مرزی کردستان عراق مورد حملات هوایی و زمینی جمهوری اسلامی قرار گرفته اند. هیئت حاکمه ایران طی دهه های متمادی از هیچ اقدامی برای سلب آسایش و امنیت مردم کردستان عراق کوتاهی نکرده است. به توپ بستن مناطق مرزی، موشک باران مقر احزاب اپوزیسیون و انجام عملیات تروریستی علیه نیروهای آنان بخشی از اقدامات جنایتکارانه جمهوری اسلامی علیه احزاب اپوزیسیون و مردم منطقه کردستان عراق طی سال های گذشته بوده است. طی این مدت، بویژه در پنج سال گذشته مناطق مرزی اقلیم کردستان عراق و حتی شهرهای مرکزی آن که مقر اصلی احزاب کردستان ایران است، به دفعات و بعضا در ابعادی وسیعتر از حملات دو روز اخیر، زیر آتشبار توپخانه ای، موشکی، پهبادی و حتی تجاوز جنگنده های هوایی جمهوری اسلامی قرار گرفته اند. حملات پهبادی و موشکی همراه با اقدامات تروریستی سپاه پاسداران طی سال های گذشته، منجر به کشته شدن صدها تن از اعضاء و کادرهای احزاب اپوزیسیون رژیم جمهوری اسلامی ایران و نیز ویرانی بخش های وسیعی از مزارع و مناطق مسکونی اقلیم کردستان عراق شده است.
بارزترین نمونه آن، حملات موشکی سپاه پاسداران در ۱۷ شهریور ۱۳۹۷ است. حمله ای مرگبار، که با شلیک ۷ موشک فاتح ۱۱۰ به اردوگاه حزب دمکرات کردستان ایران در کوی سنجق واقع در استان اربیل کردستان عراق صورت گرفت و طی آن دست کم ۱۷ نفر از کادرها و رهبران حزب دموکرات کشته شدند.
با این حال و به رغم اینکه حملات موشکی جمهوری اسلامی به مقر احزاب کردستان ایران در نوار مرزی و ارتفاعات اقلیم کردستان عراق امر تازه ای نبوده است، اما آنچه حملات روزهای اخیر را با حملات پیشین آن متمایز کرده است، همانا اعلام علنی پیش از انجام این حملات بود که توسط محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی جمهوری اسلامی اعلام شد.
محمد پاکپور، روز دوشنبه ۱۵ شهریور، یعنی سه روز پیش از حملات فوق به هنگام بازدید از یگان ها و پاسگاه های واحدهای مرزی در کردستان، با اشاره به حضور نیروهای اپوزسیون و احزاب کردستان ایران در خاک اقلیم کردستان عراق با صراحت اعلام کرد: “ادامه این وضعیت برای ما قابل قبول نیست و پاسخ لازم” را به این گروه ها خواهیم داد. فرمانده نیروی زمینی جمهوری اسلامی، در ادامه با بیان اینکه به زودی “پاسخ قاطع و کوبنده” ای به احزاب اپوزیسیون مستقر در کردستان عراق خواهیم داد، از ساکنان مناطق مرزی اقلیم کردستان خواست که از محل استقرار و “مقرهای” نیروها و احزاب کردستان ایران فاصله بگیرند تا “آسیبی متوجه آنان” نشود. محمد پاکپور همچنین با تاکید بر اینکه دولت عراق و اقلیم کردستان نباید به “تروریست ها” اجازه جولان و برپایی مقر در این سرزمین را برای تهدید و ایجاد ناامنی علیه ایران بدهند، تصریح کرد: “هرگونه کوتاهی و غفلت در این خصوص را مغایر حسن همجواری و روابط حسنه دو کشور می دانیم”.
هنوز یک روز از تهدیدات محمد پاکپور نگذشته بود که “ریبین سلام” یکی از فرماندهان حزب دموکرات کردستان عراق نیز با اعلام موضعی همسو با فرمانده نیروی زمینی جمهوری اسلامی، خواهان بیرون رفتن احزاب کردستان ایران از اقلیم کردستان عراق شد. ریبین سلام، در گفتگو با بغداد الیوم، با تاکید بر اینکه، “این احزاب [احزاب کردستان ایران و ترکیه] منجر به ایجاد مشکلات و خطراتی برای مردم اقلیم شده اند، به ویژه اینکه مقرهای آنان داخل مناطق مسکونی شهروندان اقلیم کردستان است از آنان خواست اگر مطالباتی دارند باید اقلیم کردستان را ترک کنند و به کشورهای خود بروند، زیرا کردستان [عراق] نمی خواهد میدانی برای درگیری دیگر کشورها باشد و به دنبال خطرات بیشتر نیست”. این فرمانده نظامی حزب دموکرات کردستان عراق، به صراحت “از احزاب کردی معارض ایران و ترکیه خواست که درگیری های خود را به خارج از منطقه اقلیم کردستان عراق” منتقل کنند.
با کنار هم گذاشتن تهدیدات فرمانده نیروی زمینی جمهوری اسلامی مبنی بر دادن “پاسخ قاطع و کوبنده” به اپوزسیون مستقر در اقلیم کردستان و همنوایی یکی از فرماندهان حزب دموکرات کردستان عراق با او، تا حدودی سیاست جمهوری اسلامی در مواجهه با نیروهای مخالف مستقر در اقلیم کردستان روشن شده است. اما این تمام ماجرا نیست.
با شرایط جدیدی که پس از خروج شتابزده ارتش آمریکا از افغانستان و نیز خروج تدریجی نیروهای آن ازعراق پیش آمده، به نظر می رسد هیئت حاکمه ایران دست کم تا این لحظه خود را پیروز این دو میدان نزاع منطقه ای می داند. این برآورد جمهوری اسلامی، مستثنی از اینکه وضعیت پیش آمده و روند تحولات آتی افغانستان و عراق به نفع جمهوری اسلامی باشد یا نباشد ، هیئت حاکمه ایران بر آن شد تا اینبار حملات موشکی و پهبادی خود را به احزاب کرد ایرانی مستقر در اقلیم کردستان عراق نه به طور مخفیانه و در سکوت، بلکه به صورت آشکار و با تبلیغات از پیش اعلام شده انجام دهد.
روشن است این بی پروایی آشکار جمهوری اسلامی صرفا با تکیه بر خروج نیروهای آمریکا از عراق و افغانستان نبوده، بلکه همسویی آشکار و پنهان بخشی از حاکمیت اقلیم کردستان نیز در اتخاذ این حملات دخیل بوده اند. پوشیده نیست در شرایط وخامت باری که جمهوری اسلامی در آن بسر می برد، در وضعیتی که بحران های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از هر سو رژیم را احاطه کرده اند و مضافا اینکه، جامعه نیز از مدت ها پیش به یک دوران پر تلاطم انقلابی ورود کرده است، وجود یک اپوزیسیون مسلح، آنهم در همجواری کردستان ایران تا چه حد برای جمهوری اسلامی می تواند نگران کننده باشد. در چنین وضعیتی که جمهوری اسلامی خود را در موقعیت برتر منطقه ای می بیند، اعمال فشار بر اقلیم کردستان برای اخراج نیروهای اپوزیسیون مستقر در کردستان عراق و یا دست کم خلع سلاح آنان می تواند یکی از راه کارهای اصلی سیاست جمهوری اسلامی در این بازه زمانی باشد.
اینکه جمهوری اسلامی و نیروهای قدس سپاه پاسداران نسبتا در درون اتحادیه میهنی کردستان عراق نفوذ داشته و دارند، بر کسی پوشیده نیست. اکنون اما به نظر می رسد فرماندهانی از درون حزب دموکرات کردستان عراق نیز با جمهوری اسلامی هم صدا شده و خواهان خلع سلاح و اخراج احزاب کردستان ایران و ترکیه از اقلیم کردستان شده اند.
موضع گیری های آشکار فرماندهان نظامی اقلیم کردستان عراق در همسویی با موضع محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه جمهوری اسلامی، این گمانه زنی را پیش آورده است که جناح یا بخش هایی از حاکمیت اقلیم کردستان عراق نیز خواهان خروج نیروهای اپوزیسیون ایران از منطقه تحت پوشش اقلیم می باشند و یا در کمترین حالت خواهان خلع سلاح آنان هستند. اطلاع جمهوری اسلامی از اختلاف نظر درونی حاکمیت اقلیم کردستان بر سر ماندن یا اخراج نیروهای اپوزیسیون و نیز دادن اُلتیماتوم به ساکنان مناطق مرزی اقلیم کردستان که از محل استقرار و “مقرهای” نیروها و احزاب کردستان ایران فاصله بگیرند تا “آسیبی متوجه آنان” نشود، جملگی می توانند اراده جمهوری اسلامی در حمله به ارتفاعات مرزی و محل استقرار احزاب کردستان ایران را بیش از پیش تقویت کند. چرا که به زعم جمهوری اسلامی، حملات پیاپی به ارتفاعات مرزی کردستان عراق که موجب وارد آمدن خسارات مالی و بعضا جانی به ساکنان کردستان عراق خواهد شد و نیز همزمانی انجام حملات موشکی و پهبادی جمهوری اسلامی به مقر احزاب کرد ایرانی در شهرهای مرکزی کردستان عراق می تواند مردم منطقه و جناح هایی از درون حاکمیت اقلیم را علیه نیروهای اپوزیسیون بشوراند و آنها را برای خلع سلاح و یا خروج نیروهای اپوزیسیون جمهوری اسلامی از خاک کردستان عراق مصمم تر سازد.
التیماتوم فرمانده نیروی زمینی جمهوری اسلامی، مبنی بر اینکه “ادامه این وضعیت برای ما قابل قبول نیست” و به زودی “پاسخ لازم” را به گروه ها و احزاب مستقر در کردستان عراق خواهیم داد، علاوه بر هشدار به مسئولان اقلیم کردستان به نوعی متوجه رهبران عراق نیز بود. چرا که محمد پاکپور به طور همزمان از دولت عراق هم خواست که نباید به “تروریست ها” اجازه جولان و برپایی مقر در این سرزمین را داد. چرا که “هرگونه کوتاهی و غفلت در این خصوص مغایر حسن همجواری و روابط حسنه” میان دو کشور است.
اُلتیماتومی که دو روز بعد از حملات موشکی و پهبادی به مقر احزاب اُپوزیسیون در اقلیم کردستان عراق، به نوعی دیگر در روز یکشنبه ۲۱ شهریور با حمله چند پهباد انتحاری به فرودگاه بین المللی اربیل کردستان عراق هم صورت گرفت. فرودگاهی که مقر استقرار نیروهای ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا است و نتیجه مستقیم چنین حملاتی بیش از اینکه متوجه اقلیم کردستان باشد، متوجه دولت عراق خواهد شد. دولتی که انتخابات پارلمانی را پیش رو دارد و انجام اینگونه حملات گسترده موشکی و پهبادی می تواند گوشه دیگری از سیاست جمهوری اسلامی برای باج خواهی از دولت عراق تلقی شود. در واقع حملات فشرده و پیاپی جمهوری اسلامی می تواند علاوه بر همسویی نیروهایی از درون اقلیم کردستان، ناشی از همان نگرشی باشد که هیئت حاکمه ایران با خروج آمریکا از افغانستان و عراق به درست یا غلط خود را در وضعیتی می بیند که فکر می کند فضا هم برای باج خواهی از دولت عراق و هم برای اعمال فشار به رهبران اقلیم کردستان جهت خلع سلاح و اخراج اُپوزیسیون ناسیونالیست بیش از پیش برایش فراهم شده است.
نظرات شما