یکشنبه ۵ بهمن‌ماه پرستاران بیمارستان میلاد برای دومین بار در برابر بیمارستان دست به تجمع زده و به بی‌توجهی رؤسای بیمارستان به خواست های خود اعتراض کردند. پرستاران و بخش دیگری از کادر درمانی بیمارستان مرکزی شیراز نیز روز دوشنبه ۶ بهمن در اعتراض به عدم پرداخت حقوق‌های عقب‌افتاده و عدم افزایش حقوق در داخل بیمارستان دست به تجمع زدند. به گزارش خبرگزاری “ایلنا” معترضان خواستار افزایش حقوق و کارانه و بهبود شرایط کاری خود هستند.
پرستاران و بخش دیگری از شاغلین بیمارستان خمینی کرج نیز در هفته‌های گذشته چندین بار نسبت به عدم پرداخت حقوق و دیگر مزایای خود تجمع اعتراضی برپا کردند. در ماه‌های گذشته پرستاران در برخی از شهرها دست به تجمعات اعتراضی زده بودند که برجسته‌ترین آن تجمع پرستاران دانشگاه علوم پزشکی مشهد در برابر دادگستری این شهر در روز ۱۱تیرماه بود که با تهاجم وحشیانه نیروهای پلیس جمهوری اسلامی روبرو شده و ده تن از آن‌ها بازداشت شدند.
بیمارستان میلاد تهران که در روزهای گذشته دو بار شاهد تجمع پرستاران بود، بزرگ‌ترین بیمارستان متعلق به سازمان تامین اجتماعی در کشور است، اما این بیمارستان با تصمیم مدیران این سازمان به صورت “شرکتی” اداره می‌شود، و بدین ترتیب مدیران بیمارستان با سوء استفاده از این مساله و با بیان این‌که بیمارستان مستقل از سازمان تامین اجتماعی اداره می‌شود و بودجه‌ای از سوی این سازمان دریافت نمی‌کند، از افزایش حقوق پرستاران خودداری کرده و مزایای آن‌ها هم‌چون حق کرونا را پرداخت نمی‌کنند. مدیرعامل بیمارستان در پاسخ به خبرنگار “اعتمادآنلاین” می‌گوید: “درآمد بیمارستان به گونه‌ای نبوده که بتوان حق کرونا به پرستاران پرداخت کرد. در مورد افزایش دستمزد نیز مساله به همین ترتیب است”.
پرستاران بیمارستان میلاد خواستار افزایش سالانه دستمزد براساس قانون کار، افزایش ۵۰ درصدی دستمزد که از دی‌ماه شامل حال پرستاران رسمی در بیمارستان‌های دولتی شده و تبدیل قراردادهای موقت به قرارداد رسمی و دائمی هستند.
پرستاران مانند کارگران و دیگر زحمتکشان جامعه هم‌چون معلمان، بازنشستگان و غیره با مشکلات عدیده‌ی معیشتی و کاری روبرو هستند. یکی از مهم‌ترین مشکلات پرستاران حقوق و یا دستمزد دریافتی‌شان است. اگرچه بهگفتهی تقوی‌نژاد معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت قرار بود از دی‌ماه ۵۰ درصد به حقوق پرستاران اضافه شود اما در عمل این افزایش حقوق به اعتراف مقامات دولتی تنها شامل بخشی از پرستاران گردید.
بهگفتهی شریفی مقدم دبیرکل تشکل دولتی “خانه پرستار” افزایش ۵۰ درصدی حقوق به بخشی از پرستاران تعلق گرفته که استخدام رسمی هستند و معادل دو میلیون تومان است و نیمی از پرستاران که پرستاران شرکتی هستند مشمول این افزایش نشده‌اند.
حقوق و یا دستمزد پرستاران نه فقط در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی و یا پرستاران شرکتی که در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی کار می‌کنند متفاوت است، بلکه در هر بیمارستان نیز شاهد تفاوت حقوق و یا دستمزد پرستاران هستیم. در گزارشی که خبرگزاری دولتی “ایلنا” به تاریخ ۳۰ آذر تهیه کرده بود، یک پرستار شاغل در بخش خصوصی آذربایجان شرقی با ۱۷۶ ساعت کار در ماه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دستمزد دریافت می‌کرد. هم‌چنین یک پرستار شاغل در بخش خصوصی در تهران نیز دستمزد پرستاران شاغل در بخش خصوصی را ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بیان کرده بود.
گفتنی‌ست که دستمزد پرستاران شاغل در بیمارستان‌های خصوصی، براساس قانون کار است و بسیاری از آن‌ها حتا با سابقه‌ی کاری چندین ساله حداقل دستمزد را دریافت می‌کنند. بهگفتهی سالاری رئیس سازمان تامین اجتماعی ۷۰ هزار پرستار تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرار دارند که از این تعداد ۱۶۵۰۰ تن از آن‌ها در مراکز درمانی تامین اجتماعی مشغول به کار هستند (براساس آمارهای رسمی تعداد کل پرستاران شاغل در بیمارستان‌ها و دیگر مراکز درمانی حدود ۲۰۰ هزار نفر می‌باشد).
اما جدا از این ۷۰ هزار پرستار، پرستارانی نیز هستند که به آن‌ها شرکتی و یا خرید خدماتی گفته می‌شود و با قراردادهای ۸۹ روزه به کار گمارده می‌شوند. بهگفتهی علی حسین‌پور دهکردی رئیس “خانه پرستار استان چهارمحال و بختیاری” ۲۴ درصد کل پرستاران به صورت شرکتی و خرید خدمات مشغول به کار هستند. عموم بیمارستان‌های دولتی و خصوصی برای تامین کادر پرستاری خود با شرکت‌های پیمان‌کار قرارداد می‌بندند و این شرکت‌ها نیز پرستاران را با دستمزدی بسیار پایین و به صورت ۸۹ روزه استخدام می‌کنند تا بدین‌ترتیب سنوات و عیدی نیز به آن‌ها تعلق نگیرد. دستمزد پرستاران شرکتی نیز بسیار متفاوت است . ۷ دی‌ماه سال گذشته “دبیر اجرایی خانه کارگر آمل” حتی از پرستارانی خبر داده بود که در ازای صد ساعت کار تنها ۷۰۰ هزار تومان دستمزد می‌گیرند که از این مبلغ نیز ۲۲۰ هزار تومان بابت بیمه کسر می‌شده است!!!
فاطمه تیموری مدیر دفتر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی قزوین با بیان این‌که حقوق پرستاری که تازه به استخدام بیمارستان دولتی درآمده ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است، گفت: “پایه حقوق یک پرستار شرکتی با هر سابقه‌ای، ۸ تا ۱۰ ساله، ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است”.
یکی از مشکلات مهم پرستاران که در اعتراضات آن‌ها نیز منعکس است نوع قراردادهای آن‌هاست. به گفته‌ی شریفی مقدم “وزارت بهداشت و درمان هر سال تعداد نیروهای رسمی خود را کاهش می‌دهد و پرستاران شرکتی را به کار می‌گیرد”. این همان سیاستی‌ست که جمهوری اسلامی در آموزش و پرورش نیز به کار گرفته است. دولت با این سیاست که با هدف اختصاص بودجه کمتر به بهداشت و درمان و کشاندن باز هم بیشتر پای سرمایه‌داران به مراکز درمانی کشوراست، نه فقط کیفیت ارائه خدمات پزشکی را کاهش می‌دهد، بلکه ضمن افزایش فشار کاری بر پرستاران، آن‌ها را به فقری بیشتر محکوم می‌کند. در حالی که هم‌اکنون نیز نسبت به استانداردهای جهانی بیمارستان‌های ایران با کمبود شدید پرستار روبرو هستند، باز کردن پای پیمانکاران به بیمارستان‌ها نتیجه‌ای جز افزایش فشار کاری بر پرستاران برای سود بیشتر پیمانکاران نداشته است.
برای نمونه در همین شرایط کرونایی و در حالی که پرستاران در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا قرار دارند، صاحبان بیمارستان‌های خصوصی و شرکت‌های پیمانی با افزایش ساعات کار موظف پرستاران، فشار کاری را بر آن‌ها افزایش داده‌اند. یک بیمارستان بخش خصوصی در اصفهان ساعات کار موظف پرستاران را که پیش از کرونا ۱۷۵ ساعت بود به ۲۱۰ ساعت افزایش داد بدون آن‌که بر دستمزد آن‌ها بیافزاید. یک بیمارستان خصوصی در آذربایجان شرقی نیز ساعت کاری موظف پرستاران را به ۲۰۰ ساعت و یک بیمارستان خصوصی در تهران به ۱۸۵ ساعت افزایش داده‌اند، بدون یک ریال افزایش دستمزد. حتا در برخی از بیمارستان‌ها لوازم مورد نیاز برای پیشگیری از ابتلا به کرونا به طور محدود در اختیار پرستاران قرار می‌گیرد و پرستاران مجبور می‌شوند تا با دستمزد خود کمبودها را از بازار آزاد جبران کنند. این در حالی‌ست که اگر یک پرستار بخش خصوصی به کرونا مبتلا شود، به او مرخصی استعلاجی تعلق نگرفته و تمام مدتی که به دلیل کرونا قادر به کار کردن نباشد به‌عنوان غیبت از دستمزد او کاسته می‌شود!!! و این همه جدا از آن است که در صورت ابتلا به کرونا، بسیاری از هزینه‌های درمان را نیز پرستاران باید از جیب خود بپردازند!!!
فشار کاری یکی دیگر از معضلات پرستاران است. تاکنون بارها اخباری از ایست قلبی و درگذشت پرستاران در حین کار منتشر شده است که همگی نتیجه استرس و فشار بالای کارپرستاران در بیمارستان‌ها است. یک نمونه درگذشت مهناز مستعدی در روز جهانی پرستار (۲۳ اردیبهشت برابر با ۱۲ ماه مه) بود. او که پرستار بخش “آی سی یو” بیمارستان لبافی نژاد بود در بیمارستان و در زمان استراحت شیفت کاری خود و در حالی که برای لحظاتی به خواب رفته بود، بر اثر ایست قلبی جان باخت. همان روزها محمد میرزابیگی “رئیس کل سازمان نظام پرستاری” گفته بود: “بالغ بر ۶۰ تا ۷۰ درصد پرستاران مدت‌هاست که به دیدار خانواده‌های خود نرفته‌اند، تا بتوانند موجب قطع زنجیره انتقال ویروس کشنده کرونا شوند”. بهگفتهی پرستاران شیفت شب گاه تا ۱۸ ساعت طول می‌کشد و در روزهای تعطیل می‌تواند به ۲۴ ساعت برسد که بسیار سخت و کُشنده است.
در حالی که به‌طور میانگین به ازای هر هزار نفر جمعیت کشور باید ۵ تا ۶ پرستار وجود داشته باشد در ایران این نسبت ۵/ ۱ به هزار نفر است. در کشورهای پیشرفته‌تر سرمایه‌داری برای هر هزار نفر ۱۰ پرستار وجود دارد. فشار بر پرستاران از سوی دیگر باعث کاهش کارآیی آن‌ها و در نتیجه بالا رفتن ضریب خطا و پایین آمدن کیفیت ارائه خدمات به بیماران نیز می‌شود. براساس پژوهشی در آمریکا در برهه‌ای دو ساعت به ساعت کار پرستاران اضافه شد که در نتیجه آن ۱۴ درصد خطای آن‌ها افزایش یافت. حال در نظر بگیرید که پرستاران در ایران هم ساعات کاری آن‌ها زیاد است و هم فشار کاری‌شان. کمبود پرستار در حدی‌ست که به گزارش خبرگزاری ایلنا، پرستارانی که به صورت خفیف به کرونا مبتلا شده بودند، هم‌چنان مجبور به کار و مراقبت از بیماران کرونایی بستری در بیمارستان‌ها بودند .
در ابتدای شیوع ویروس کرونا، پرستاران به دلیل پنهان‌کاری رژیم در مورد گستردگی شیوع ویروس کرونا، فیلم‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کردند که رژیم مانند همیشه با امنیتی کردن جو بیمارستان‌ها و حتا دستگیری تعدادی از آن‌ها، تا حدودی مانع ادامه پخش اخبار از بیمارستان‌ها گردید. این جو امنیتی هم‌چنین در مورد خواست‌ها و اعتراضات پرستاران نیز وجود دارد و پرستاران به دلیل ترس از اخراج و غیره در بیان خواست‌های‌شان محتاط هستند.
اگرچه حقوق پرستاران رسمی بیمارستان‌های دولتی و دستمزد پرستاران شرکتی و بخش خصوصی متفاوت است اما در مجموع با توجه به این که خط فقر حداقل به ۱۲ میلیون تومان رسیده، دریافتی عموم پرستاران زیر خط فقر می‌باشد. هم‌چنین مزایای پرستاران هم‌چون کارانه و حق کرونا در تمامی بخش‌ها یا پرداخت نمی‌شود یا دیر پرداخت می‌شود و یا ناچیز هستند. جدا از این مساله فشار کاری از معضلات بسیار مهم تمامی پرستاران است. مساله مهم این است که کمبود پرستار به دلیل نبود پرستار نیست، بلکه علت آن پایین بودن دستمزد و عدم استخدام پرستار است به نحوی که برخی از پرستاران شرکتی با گسترش شیوع کرونا با پایان یافتن قراردادهای ۸۹ روزه قید کار کردن را به‌رغم نیازهای شدید مالی به دلیل پایین بودن دستمزد زدند.
واقعیت این است که سیاست جمهوری اسلامی در مورد پرستاران جدا از دیگر سیاست‌های آن نیست. سرنوشت تمامی کارگران و زحمتکشان به هم گره خورده است. سرنوشت پرستاران همان سرنوشت بازنشستگان، معلمان و کارگران است و تنها این کارگران و زحمتکشان هستند که با مبارزات خود می‌توانند شرایط را تغییر داده و آینده خوب و زیبایی برای خود و فرزندان‌شان تامین کنند. مبارزات بازنشستگان تامین اجتماعی در ماه‌های اخیر یک نمونه روشن است. این که تنها در کف خیابان و تنها با اعتراض و اعتصاب، کارگران و زحمتکشان می‌توانند به حق خود دست یابند.
بنابراین پرستاران برای دستیابی به خواست‌های خود در ابتدا نیازمند تشکل مستقل پرستاران هستند که بتوانند اتحاد خود را مستحکم ساخته و مبارزات متشکل خود را گسترش دهند. پرستاران هم‌چنین به اتحاد با سایر کارگران و زحمتکشان نیازمند هستند چرا که آن‌ها در مهم‌ترین خواست‌ها با دیگر زحمتکشان جامعه مشترک هستند. همگان از دردی مشترک رنج می‌برند این واقعیت امروزی جامعه است. در عین حال یک موضوع که نباید فراموش شود، اهمیت حمایت از مبارزات و خواست‌های پرستاران است. حمایت از مبارزات و خواست‌های پرستاران توسط کارگران و دیگر زحمتکشان جامعه تاکنون کم رنگ بوده است که جا دارد بویژه در شرایط کنونی که پرستاران به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا از سویی در شرایطی بسیار سخت و طاقت‌فرسا قرار دارند و از سوی دیگر اهمیت و نقش پرستاران برای تمامی آحاد جامعه آشکار گشته است، از خواست‌ها و مبارزات آن‌ها بیش از همیشه حمایت کرد.
نظرات شما