در آستانه سالروز قیام آبان ۹۸ ایستاده‌ایم. قیامی که در تمام دوران حاکمیت جمهوری اسلامی نظیر نداشت و موجودیت تمام جناح‌ها و کل طبقه حاکم و رژیم سیاسی پاسدار منافع این طبقه را به خطر انداخت. وحشتی را که قیام آبان در دل حاکمان انداخت چنان بزرگ و مهیب و سهمگین بود که یک سال پس‌ازآن نیز صرف یادآوری قیام آبان رعشه مرگ بر اندام آن‌ها می‌اندازد.
جمهوری اسلامی با اعلام ناگهانی سه برابر شدن قیمت بنزین در ساعت ۲۴ پنجشنبه‌شب، مانند دزدانی که نیمه‌های شب هنگامی‌که مردم خوابند خانه آن‌ها را خالی می‌کنند، یک‌بار دیگر به جیب مردم دستبرد زد تا آخرین ریال‌های باقی‌مانده در ته جیب آن‌ها را نیز سرقت کند. مردم بیدار و ندار اما در اعتراض به این تصمیم از همان نیمه‌شب و نخستین ساعات روز جمعه۲۴ آبان وارد خیابان‌ها شدند. اعتراضات توده‌ای علیه افزایش قیمت بنزین و مخالفت گسترده توده‌های زحمتکش مردم با آن، بی‌درنگ به یک اعتراض توده‌ای علیه سران رژیم و تمام نظم موجود سمت‌گیری کرد و به یک مبارزه مستقیم تمام‌عیار سیاسی و قیام سراسری برای براندازی نظم موجود تبدیل شد. آتش خشم متراکم شده‌ای که مدت‌ها زیر خاکستر بود به ناگاه شعله کشید تا تمام دودمان جمهوری اسلامی را خاکستر کند.
از خیزش بزرگ و سراسری دی‌ماه ۹۶ که نزدیک به ۱۰۰ شهر را دربرگرفت ، بر یک دوران رکود سیاسی نقطه پایان گذاشت و آغاز یک دوران انقلابی را رقم زد، دوران تلاطمات شدید سیاسی سراسر جامعه را فراگرفت. سکون و سکوت توده مردم در برابر تعرضات ضدانقلاب پایان گرفت و خیابان‌ها به عرصه حضور وسیع و گسترده توده‌های زحمتکش تبدیل شد. مبارزه از شکل تدافعی به تعرضی تغییر شکل داد و ضدانقلاب را از خیابان‌ها به پادگان‌ها عقب راند. به‌رغم سرکوب خونین خیزش بزرگ دی‌ماه، کشاکش میان کارگران و عموم توده‌های زحمتکش و ضدانقلاب تداوم یافت. اعتصابات کارگری،تک جوش‌ها و اعتراضات پراکنده توده‌ای نیز ادامه یافت. تیرماه ۹۷ تظاهرات توده‌ای در چند شهر، چندین روز آرام و قرار رژیم را ربود و تنها پس از سرکوب بی‌رحمانه فروکش نمود. بااین‌همه تظاهرات توده‌ای در خوزستان، اعتصاب سیاسی در کردستان، و تظاهرات و تجمعات اعتراضی کارگران ، معلمان، بازنشستگان و دانشجویان ادامه یافت و طولی نکشید که اعتصابات و اعتراضات خیابانی کارگری در آبان و آذر ۹۷، جنبش کارگری- توده‌ای را وارد مرحله نوینی ساخت و زمین زیر پای طبقه حاکم را داغ کرد. یک سال بعد درست زمانی که طبقه حاکم گمان می‌برد با سرکوب خشن و بازداشت کارگران و معلمان و دانشجویان و فعالان جنبش‌های اجتماعی می‌تواند بی‌سروصدا و بدون دردسر و هر‌گونه مقامت توده‌ای سیاست خود را اجرا کند، قیام سراسری آبان درگرفت که مرز تمام شعارها و اشکال رادیکال پیشین مبارزه را پشت سر گذاشت و فرازهای کاملاً نوینی را فراروی جنبش انقلابی گشود.
درهمان نخستین روزهای قیام، خیابان‌ها در ۲۸ استان و بیش از ۱۰۰ شهر به تسخیر قیام‌کنندگان درآمد. بار دیگر خیابان به محل پیکار توده‌های به‌جان‌آمده تبدیل شد. چه دی باشه چه آبان، پیکار کف خیابان.ایجاد راه‌بندان‌های بزرگ و اشغال بزرگ‌راه‌ها و سنگربندی خیابانی، عبور و مرور وسایل نقلیه و انتقال و جابجایی نیروهای سرکوب را تا حد زیادی مختل کرد. گستردگی قیام به لحاظ جغرافیایی و پرشمار بودن محل تظاهرات توده‌ای، نیروی سرکوب را زمین‌گیر و تقریباً فلج ساخت. روحیه بالا و تعرضی توده‌هایی که خیابان‌ها را فتح کرده بودند، یادآور روحیات انقلابی مردم در واپسین روزهای رژیم سلطنتی بود. توده‌های خشمگین و ناراضی به تنگ آمده از فشارهای اقتصادی و سیاسی با یورش به مراکز ستم و سرکوب در ابعادی که تا آن زمان سابقه نداشت، عزم و اراده خود را برای تعیین تکلیف نهایی با جمهوری اسلامی و تمام نظم موجود نشان دادند. صدها پایگاه بسیج و سپاه، دفتر امام‌جمعه، مرکز تبلیغ خرافات مذهبی دستگاه فریب و تحمیق روحانیت، بانک، وسایل حمل‌ونقل نیروی پلیس و پمپ‌بنزین را به آتش کشیدند. عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور ۵ آذر ۹۸ گفت: بیش از ۵۰ پایگاه و پاسگاه نظامی و انتظامی، ۷۳۱ بانک، ۹ مرکز مذهبی، ۷۰ پمپ‌بنزین، ۱۸۳ خودرو نظامی و انتظامی موردحمله قرارگرفته است. وی بعدتر از آسیب‌دیدگی و تخریب ۲۳۰ خودرو دولتی، ۵۶۹ خودرو و موتور نیروهای امنیتی و انتظامی، ۹۹۱ بانک و ۱۲۳مرکز سوخت سخن گفت. توده‌های مردم با یورش به این مراکز و به آتش کشیدن آن، نفرت عمیق خویش از نظام سرمایه‌داری و مراکز مالی آن و همچنین انزجار خویش از نهادهای حافظ نظم موجود را به نمایش گذاشتند. اقدامات رادیکال و تعرضی و شعارهای توفنده صدها هزار تن از پابرهنگان، جوانان، زنان، بی‌چیزان، کارگران، زحمتکشان، بیکاران و تهیدستان جامعه درحالی‌که هیچ‌گونه خسارت و گزندی به اموال خصوصی مردم وارد نیامد، ناشی از آگاهی قیام‌کنندگان و هدف‌دار بودن قیام بود. آنچه در هفته آخر آبان ۹۸ رخ داد، بسیار فراتر از خیزش گسترده دی‌ماه ۹۶ بود و برخلاف آنکه بسیاری سعی کردند با اطلاق واژه شورش، از عظمت آن بکاهند، قیام آبان ۹۸ از همه خیزش‌ها و شورش‌ها و برآمدهای توده‌ای در تمام دوران حاکمیت جمهوری اسلامی برجسته‌تر و عظیم‌تر بود. توده‌های زحمتکش و ناراضی در وسعتی کم‌سابقه در نقاط مختلف هر شهر به خیابان آمدند و نیروی سرکوب رژیم را مستأصل ساختند. مجتبی ذوالنور رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز دوشنبه۲۵ آبان ۹۸ در این مورد گفت: در ۱۴۷ نقطه در تهران و بیش از ۷۰۰ نقطه در سراسر کشور درگیری وجود داشته است. جوانان جسور و مبارز با شجاعت و نترسی، ارگان‌های نظامی و بسیج و سپاه را یکی پس از دیگری به آتش کشیدند. توده‌های مردم با شعارها، تاکتیک‌ها و اشکال عالی و رادیکال مبارزه و چنگ در چنگ شدن با رژیم سرتاپا مسلح نشان دادند که مصمم‌اند سرتاپای نظم موجود را ویران کنند. مردم دیگر نمی‌خواستند و نمی‌توانستند زور و فشار دستگاه‌های دولتی و جمهوری اسلامی را تحمل کنند و برای تغییر وضع موجود از جان خویش نیز گذشتند. خصلت ضد سرمایه‌داری و ضد استبدادی و ضد دولت دینی قیام که شعار کار نان آزادی در محور مطالبات آن بود، سران رژیم را به نحو مرگ‌باری به وحشت انداخت . قیام سراسری، تمام نظم موجود را مورد تهدید جدی قرارداد و “امنیت” آن را به خطر افکند.
تمام سران و نهادهای حکومتی در جلسات و گفتگوهای اضطراری احاطه‌شده در وحشت و سراسیمگی، شمشیر از نیام برکشیدند. اعتراض‌کنندگان را “اخلال‌گر” خواندند و تهدیدات خود به برخورد جدی را بلافاصله از همان نخستین روزهای قیام به مرحله اجرا گذاشتند. خامنه‌ای سرکرده دزدان و مفسدان و اشرار، قیام‌کنندگان را”اشرار” خواند و به سبک و سیاق سلف خون‌خوار خود خمینی جلاد، مستقیماً فرمان سرکوب حداکثری و کشتار وسیع مردم را صادر کرد. شلیک گلوله و تیراندازی از فاصله نزدیک به سر و سینه به‌قصد کشتن قیام‌کنندگان، حاوی این توصیه و امریه خامنه‌ای بود که تا جایی که می‌توانید بکشید، هر طور می‌توانید با مردم مقابله کنید و “به هر شکل ممکن” به اعتراضات پایان دهید.
خیابان‌ها و گذرگاه‌ها از خون قیام‌کنندگان رنگین شد. صدها جوان مبارز و سلحشور با گلوله مزدوران حکومتی به خاک افتادند. اگرچه رژیم سرکوبگر حاکم آمار دقیق کشته‌ها و زخمی‌ها و بازداشتی‌های قیام آبان را منتشر نکرده است، اما وحشی‌گری‌های رژیم خون‌خوار جمهوری اسلامی، هزاران کشته و زخمی برجای گذاشت و هزاران تن دیگر نیز بازداشت و روانه شکنجه‌گاه شدند. نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تعداد بازداشتی‌ها را ۷ هزار نفر اعلام کرد.ذوالنور رئیس این کمیسیون، هفت ماه بعد از قیام، شمار کشته‌شدگان را ۲۳۰ نفر اعلام کرد. اما آمار واقعی بسیار بیشتر از این‌هاست. خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به نقل از منابع دولتی در ایران، شمار کشته‌شدگان را ۱۵۰۰ نفر ازجمله ۱۷ کودک و نوجوان و حدود ۴۰۰ زن اعلام نمود. شمار زخمی‌ها نیز چند هزار نفر و بازداشتی‌ها متجاوز از ۱۰ هزار نفر بوده است. از آبان ۹۸ تاکنون ده‌ها تن از این بازداشت‌شدگان نیز به جوخه مرگ سپرده‌شده و یا به حبس‌های درازمدت محکوم‌شده‌اند.
قیام آبان ۹۸ با وحشی‌گری و کشتار بی‌رحمانه رژیم خون‌خوار و آدمکش جمهوری اسلامی پس از حدود یک هفته فرونشانده شد. قیام آبان که در اعتراض به افزایش بهای بنزین جوانه زد، در آخرین روزهای این ماه در خون قیام‌کنندگان غرق شد.قیام سرکوب شد اما با کشتار و سرکوب نمی‌توان مانع خیزش‌ها و اعتراضات مردم شد. جامعه در دورانی که از دی‌ماه ۹۶ به آن پا گذاشته است، به‌قدر کافی متلاطم هست که قیام و اعتراض از جایی دیگر و تحت عنوانی دیگر سربلند کند.ازپی هر سرکوب و کشتار، نیروی بیشتری به میدان اعتراض و مبارزه کشیده می‌شود. چنانکه سرکوب خیزش دی‌ماه ۹۶، قیام آبان ۹۸ را درپی داشت. دریک دوره انقلابی وتحت چنین شرایطی که تضادمیان بالایی‌ها و پایینی ها بسیار حاد شده و به نقطه ستیز رسیده است، هر رویداد کوچک یا بزرگی می‌تواند اعتراض گسترده توده‌ای را شعله‌ور سازد. چنانکه ۱۶ آذر روز دانشجو در سال ۹۸ در ابعاد و موقعیت بسیار متفاوتی با سال‌های قبل‌تر برگزار شد. هنوز خون سرخ جان‌باختگان قیام آبان بر سنگفرش خیابان‌ها خشک نشده بود که پرچم مبارزه و دفاع بی‌باکانه از قیام، اهداف و شعارهای آن در دانشگاه به اهتزاز درآمد. پرچمی که مهر و نشان گرایش چپ رادیکال و سوسیالیستی دانشجویی را بر خود داشت. جنبش چپ رادیکال و سوسیالیستی دانشجویی نه‌فقط با شجاعت و صراحت کم‌نظیری از قیام‌کنندگان به دفاع برخاست و در برابر سرکوب کنندگان قیام توفنده ظاهر شد، بلکه بر تداوم اعتراض و مبارزه تأکید کرد. “آبان ادامه دارد حتی اگر شب و روز برما گلوله بارد”. یک ماه بعد تظاهرات گسترده توده‌ای دی‌ماه ۹۸ در اعتراض به سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی در تاریخ ۱۸ دی ۹۸ در اثر شلیک دو موشک پدافند هوایی سپاه و کشته شدن تمام سرنشینان آن نیز از دانشگاه آغاز شد. اعتراضات و تظاهراتی که در دانشگاه تهران، امیرکبیر و صنعتی شریف شکل‌گرفته بود به‌سرعت به سایر دانشگاه‌ها و مهم‌تر از آن به بیرون از دانشگاه تسری یافت. موج اعتراضات گسترده توده‌ای خیابان‌های ده‌ها شهر را دربرگرفت و حدود یک هفته ادامه یافت و بار دیگر شرایط سیاسی متلاطم و نیاز حیاتی جامعه به یک تحول و دگرگونی بنیادی و تلاش توده مردم برای رقم زدن به چنین تحولی را نشان داد. “هزاوپانصد نفر کشته آبان ماست” ازجمله شعارهای این اعتراضات و بیان‌گر ادامه قیام آبان بود. شعار نان کار آزادی، “اصلاح‌طلب اصول‌گرا دیگه تمومه ماجرا” که از دانشگاه رویید و قد کشید و درمقیاس توده‌ای و سراسری شکوفه داد، اکنون با شعار مهم دیگری تکمیل شد”نه رفراندوم نه اصلاح، اعتصاب، انقلاب”!
قیام سراسری آبان ۹۸ تا این لحظه نقطه اوج دوران پرتلاطمی است که از دی‌ماه ۹۶ آغازشده ، تا به امروز ادامه یافته و تأثیرات مهمی برجامعه و جنبش‌های اجتماعی گذاشته است. این نخستین بار بود که توده‌های زحمتکش در یک قیام سراسری با شعارها و خواست‌های رادیکال و اشکال مبارزاتی جدید و براندازانه، رژیم جمهوری اسلامی و تمام نظم موجود را در مقیاس تمام کشور به چالش جدی می‌کشیدند. جنبش مبارزاتی توده‌ای وارد چنان مرحله‌ای از رشد و گسترش خود شد که تا جارو کردن و برچیدن بساط جمهوری اسلامی فاصله چندانی نداشت. باهنر، نایب‌رئیس پیشین مجلس ارتجاع روز دوشنبه ۵ آبان ۹۹ چنین اعتراف کرد که اگر سران حکومت و نیروهای سرکوب، اعتراضات آبان ۹۸ را”جمع” نکرده بودند، این اعتراضات به سمت انقلاب پیش می‌رفت که اصلاً قابل‌جمع کردن نبود.
درگرامی‌داشت و عظمت قیام آبان ۹۸ هرچه بگوییم کم است. جانب دیگر قضیه اما کمبودها و نقاط ضعف آن است که اهم آن‌ها را به‌اختصار مرور می‌کنیم.
صرف‌نظر از حضور فردی و پراکنده کارگران در قیام آبان، این واقعیتی است که طبقه کارگر به‌عنوان یک نیروی متشکل در این قیام حضور نداشت. غیبت طبقه کارگر بزرگ‌ترین و مهم‌ترین نقطه‌ضعف قیام بود. نیازی به توضیح نیست که اگر طبقه کارگر با اشکال مبارزاتی مختص خود وارد صحنه نشود و تمام نیروها و مخالفین نظم موجود را زیر پرچم خود بسیج نکند، قیام و انقلاب به پیروزی نخواهد رسید. سلاح مبارزاتی بسیار مهم و بُرّنده‌ی طبقه کارگر در قبال طبقه و نظم حاکم، اعتصاب است. طبقه کارگر با اعتصابات اقتصادی و سیاسی سرتاسری است که می‌تواند رژیم را به‌طورجدی فلج کند و زمینه اعتصاب عمومی سیاسی و در ادامه، بستر قیام مسلحانه و سرنگونی نظم حاکم را فراهم سازد. شیوه مختص مبارزه طبقه کارگر و ورود متشکل آن به صحنه مبارزه توأم با پیشتازی و ابتکار عمل این طبقه، می‌تواند تضمینی بر رهبری طبقه کارگر در قیام و انقلاب و پیروزی آن باشد. بنابراین بر همه کمونیست‌ها فرض است که به‌منظور تشکل، آگاهی، تجهیز و آمادگی طبقه کارگر برای ورود متشکل به صحنه، از هیچ کوششی فروگذار نکنند. مقدم بر هر چیز باید کمیته‌های اعتصاب را در تمام کارخانه‌ها ،پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها، حفاری‌ها و در سایر صنایع ایجاد نمود و بی‌درنگ کمیته‌های هماهنگی اعتصاب و اعتصابات وسیع کارگری را سازمان داد. گسترش اعتصابات کارگری زمینه‌های ورود گسترده‌تر کارگران به عرصه مبارزه و سازمان‌یابی اعتصابات فراگیر و سرتاسری و درنهایت اعتصاب عمومی سیاسی را فراهم می‌سازد.
تجربه قیام آبان بار دیگر نشان داد که ارتجاع حاکم در برابر هر مبارزه توده‌ای و در برابر هر تحول انقلابی با سرسختی می‌ایستد و از کشتار وسیع و سرکوب خونین و بی‌رحمانه نیروی این تحول ابایی ندارد. قیام آبان به توده‌های مردم آموخت که با دست‌خالی نمی‌توان رژیم خون‌ریز وحشی سرتاپا مسلح جمهوری اسلامی را به زیر کشید. قیام آبان ۹۸ گرچه تا آستانه دست بردن به سلاح پیش رفت، اما پیش از آنکه خود را مسلح کند سرکوب شد. این قیام به مردم ایران آموخت که جنگ مسلحانه بانظم حاکم و قیام مسلحانه برای برانداختن نظم موجود ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. بنابراین تدارک نظامی قیام، بی‌چون‌وچرا، یک نیاز مبرم و ضروری ست. درعین‌حال نیروی پیشتاز قیام در اولین یورش‌های خود به مراکز نظامی و تسلیحاتی رژیم و مصادره سلاح، باید خود را مسلح کند. مراکز مهم و استراتژیک ازجمله مراکز سرکوب رژیم، مخابرات، فرستنده‌های رادیوتلویزیون، رسانه‌ها و مطبوعات رژیم و امثال آن را از قبل باید شناسایی کرد و بهترین راه حمله به آن را به‌دقت مشخص و در نخستین امواج قیام آن را تسخیر کرد. محل زندگی و مشخصات تمام فرماندهان سپاه ، ارتش و بسیج، نیروهای امنیتی و اطلاعاتی، قضات، رؤسای زندان‌ها، بیت خامنه‌ای، جاسوسان، امامان جمعه و امثال آن را نیز باید شناسایی و جمع‌آوری نمود و فرصت فرار از بازداشت و دادگاه‌های خلق و مجازات را از آنان گرفت.
قیام آبان ۹۸ درعین‌حال نشان داد که برای درهم شکستن قدرت نظامی و سرکوب رژیم، توده‌های زحمتکش مردم باید در ابعاد سرتاسری به جنگ نظم موجود برخیزند و با قیام مسلحانه سراسری آن را به زیر کشند.
توده‌های زحمتکش مردم، کارگران و زحمتکشان با استفاده از تجارب و درس‌های قیام آبان ۹۸ بی‌شک در نبردهای آتی با آمادگی بیشتر و اشکال مبارزاتی پیشرفته‌تر و مؤثرتری وارد خیابان خواهند شد. اعتصابات مکرر در نفت و گازو پتروشیمی به‌ویژه اعتصاب گسترده و فراگیر و سراسری در بیش از ۴۰ پالایشگاه، پتروشیمی، حفاری و شرکت‌های نفت و گاز در عسلویه، پارس جنوبی ، منطقه ماهشهر و سایر مناطق که ۱۱ مرداد ۹۹ آغاز شد و نزدیک به یک ماه ادامه داشت و کارگران واحدهای دیگر ازجمله کارگران چندین نیروگاه برق نیز به آن پیوستند، پیش‌درآمد اعتصابات فراگیر و سراسری بزرگ‌تری است که درراه است. اعتراض علیه وضع موجود و برای دگرگونی آن، این بار توسط کارگران صنعت نفت و گاز و پتروشیمی کلید خورده است. اعتصاب عمومی سیاسی بی‌شک رخ خواهد داد. چراکه منطق مبارزه طبقاتی در یک دوران انقلابی چنین حکم می‌کند. مهم اما این است که در شرایط فعلی یاری رسان ایجاد کمیته‌های اعتصاب و کمیته‌های هماهنگی اعتصاب در مقیاس هرچه وسیع‌تری باشیم ، سهم و وظیفه خویش را در گسترش اعتصابات کارگری از نوع آنچه در نفت و گاز و پتروشیمی اتفاق افتاد ادا کنیم و بار دیگر براین نکته تأکید کنیم که رژیم جمهور اسلامی را باید با یک اعتصاب عمومی سیاسی و قیام مسلحانه برانداخت.
نظرات شما