با اعتصاب و تجمع گسترده نیروی کار شاغل در صنعت نفت بهطور همزمان در دهها شرکت بزرگ نفت و گاز، بار دیگر پرتو نگاه های پر شوق و امید بر روی نفتگران متمرکز شد. فراخوان تجمع بزرگ کارکنان رسمی صنعت نفت در روز سه شنبه اول آبان، با استقبال نسبتاً گسترده ای از سوی نفتگران روبروشد. درفراخوان اولیه با اشارهای کوتاه پیرامون ” بی اعتنایی وزارت نفت، مجلس و شورای حقوق و دستمزد” به مطالبات کارکنان مناطق عملیاتی، حضور و امضای ۸ شرکت بزرگ و مهم در این تجمع اعلام شده بود؛ شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی، شرکت نفت و گاز پارس، شرکت پالایش گاز فجر جم، سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس، شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، شرکت پالایش گاز پارسیان، شرکت پایانه های نفتی ایران و منطقه ۱۰ عملیات انتقال گاز .
استقبال از فراخوان اعتراض انتشار یافته در ۲۸ مهر و اعلام آمادگی برای تجمع، صدور فراخوان تکمیلی خطاب به کارکنان رسمی در اهواز و اطلاعیه ای با امضای ” پایگاه اطلاع رسانی مطالبات کارکنان رسمی صنعت نفت ایران” را در پی داشت:
” برادران محترم، صبرمان لبریز شده است، بس است دیگر نق زدن های بی نتیجه! بپا خیزید،….سکوت و بی تفاوتی، خیانتیست آشکار به خود و خانواده که باعث ادامه گستاخی ها و هتک حرمت به کارکنان مناطق عملیاتی شده است. آگاه باشید، برگزاری جلسات متعدد با مقامات عالی رتبه، صرفا تلف کردن زمان و بازی در زمین آنان است. (کاملا پوچ و بی نتیجه)”(تأکید از ماست)
این پیام کوتاه اما بسیار مهم و روشنِ دعوت از نیروی کار شاغل در صنعت نفت برای اتمام “نق زدن های بینتیجه ” کشیدن خط بطلان بر جلسات مکرر و پوچ و بی نتیجه با مقامات عالی رتبه، برای پایان بازی در زمین آنان و برای بپا خاستن که از عمق وجود کارگران برآمد، حمایت و همبستگی گروه های دیگری از کارگران و کارکنان رسمی نفت را به دنبال داشت. کارکنان عملیاتی در بخش های مختلف از جمله در سکوهای دریایی شرکت SPGC و POGC ، شرکت نفت فلات قاره منطقه خارک، سیری، لاوان، بهرگان، قشم و کیش نیز ضمن ابراز همبستگی، آمادگی خود را برای تجمع بزرگ در روز سه شنبه اول آبان اعلام کردند.
موضوع فقط این نبود که کارکنان عملیاتی صنعت نفت یک تجمع بزرگ و گسترده تر از تجمعات یکسال اخیر را تدارک دیدند، شواهد در عین حال نشان میداد که اعتراض عملیاتی ها این بار از حد تجمعات ساده یک سال اخیر فراتر است. این موضوع نیز به روشنی در بیانیه دوم کارکنان شاغل در سکوهای دریایی پارس جنوبی که۳۰ مهر انتشار یافت به خوبی بازتاب یافته بود.عملیاتی های صنعت نفت ۳۷ سکوی دریایی پارس جنوبی تأکید کردند که در تجمع اول آبان؛
” هیچ گونه گزارشی از وضعیت کلی سکوها در سامانه PRCC ثبت نخواهد شد. وضعیت تولید روزانه و لحظه‌ای گاز و میعانات گازی به اطلاع واحد مانیتورینگ و پالایشگاه‌های متناظر اعلام نخواهد شد. هیچ گونه گزارشی از وضعیت تعمیرات سکوها به مراجع مربوطه ارسال نخواهد شد.هیچ گونه مکاتبه‌ای در سامانه اتوماسیون اداری (برید) پاسخ داده نخواهد شد.”
بدین ترتیب مشخص بود که کارکنان رسمی صنعت نفت از حد تجمعات ساده همیشگی گامی فراتر نهاده و تصمیم گرفته اند؛ وضعیت سکوها را ثبت و گزارش نکنند، تولید روزانه و لحظه ای گاز و میعانات را اعلام نکنند، وضعیت تعمیر سکوها را گزارش نکنند و به مکاتبات پاسخ ندهند!
تجمع بزرگ کارکنان رسمی صنعت نفت و مجموعه اقدامات یادشده گرچه هنوز به معنای اعتصاب و خواباندن چرخ تولید نبود، اما در هرحال امتناع از انجام برخی کارها و وظایف بود. کارکنان رسمی سکوهای دریایی پارس جنوبی در عین حال به وزارت نفت و “نهادهای تصمیم ساز” هشدار دادند اگر به تجمع مسالمت آمیز آنها که در اوج صبوری، این شکل اعتراض را برگزیده اند توجه و خواستهایشان برآورده نشود، در گام های بعدی ” به ناچار” گزینه ها و روش های دیگری انتخاب خواهند کرد.
تجمعات گسترده کارکنان رسمی صنعت نفت در روز اول آبان نیز عملاً با نوعی اعتصاب یا نیمه اعتصاب همراه شد و در سلسله مبارزات و تجمعات اعترضی این بخش از نیروی شاغل در صنعت نفت، دست کم در یکسال اخیر کم سابقه و گامی به پیش بود.
صبح روز سه شنبه اول آبان تجمعات اعتراضی مطابق فراخوان قبلی آغاز شد. ده ها مجتمع از جمله تمام شرکت ها، مؤسسات و سکوها و بخش هایی که در بالا به نام آن ها اشاره شد باضافه سکوهای عملیاتی نصر، سلمان و ایلام، شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی مرکز بوشهر، شرکت نفت مناطق نفت خیز جنوب در اهواز و کارگران رسمی شرکت نفت در گچساران متفقاً و به طور همزمان دست از کار کشیدند و تجمعات اعتراضی پرشمار و گستردهای برپا کردند.
تجمعات اعتراضی سازمان یافته در دهها شرکت و مجتمع و سکوی نفت و گاز در حالی با موفقیت برگزار شد که تهدیدات امنیتی و پرونده سازی علیه فعالان به ویژه کارگران در صنعت نفت همچنان ادامه دارد. دستگاه امنیتی رژیم فشار ها و مراقبت های پلیسی – امنیتی در محل کار را تشدید نموده است. تلاش حراستی ها و نیز حضور عوامل امنیتی تحت عنوان لباس شخصی در مراکز مهم نفتی برای ایجاد رعب و هراس و ممانعت از هرگونه اعتصاب و اعتراض افزایش یافته است. برای نمونه در منطقه ویژه اقتصادی عسلویه، نیروهای دادستانی و اطلاعات که در محل تجمع حضور یافته و با ماسک صورت خود را پوشانده بودند، دو تن از اعتراض کنندگان را شکار نموده و با زور به ماشین یگان ویژه که از قبل در محل مستقر شده بود بردند. این نیروها نیز با مشت و لگد و باطوم این دو معترض را مورد ضرب و شتم و اهانت قرار دادند. با این اقدام نیروهای سرکوب، اگر چه فضا به شدت مشتنج شد و اعتراض کنندگان نتوانستند از وسایل صوتی و بَنر بزرگی که تهیه کرده بودند استفاده کنند، اما در هر حال تجمع خود را برگزار نمودند. در این تجمع، عمال “سخاوت اسدی”، مدیر سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس که از حمایت وزیر نفت و رئیس کمیسیون انرژی مجلس نیز برخوردار است همراه با نیروهای امنیتی سعی کردند با ایجاد تنش و تشنج، از تجمع برنامه ریزی شده جلوگیری کنند یا آن را برهم زنند.اما در این کار موفق نشدند. تجمع برگزار شد و درادامه، تجمع کنندگان ضمن حمایت از دو همکار خویش، توانستند آنها را آزاد کنند.
افزون بر گسترده بودن تجمع اخیر کارکنان رسمی صنعت نفت، خنثی سازی توطئه حراستی ها و عوامل پلیسی – امنیتی و سرکوب، نفی جلسات بیهوده و بی نتیجه با مقامات دولتی و اتلاف وقت، ویژگی مهم دیگر تجمع اخیر کارکنان رسمی صنعت نفت که باید آن را نیمه اعتصاب یا جهت گیری به سمت اعتصاب کامل ارزیابی نمود، این است که تجمع کارکنان رسمی این بار به نحو تنگاتنگی با اعتراضات و تجمعات کارگران پیمانی ارکان ثالث درهم آمیخت و نوعی اتحاد، یا اتحاد در عمل را شکل داد. ماجرا ازاین قرار است که کارگران پیمانی ارکان ثالث شاغل در پالایشگاه های مجتمع گاز پارس جنوبی، مدت هاست که روزهای سه شنبه تجمعات اعتراضی برپا میکنند. کارکنان رسمی صنعت نفت نیز بیش از یک سال است که تجمعات اصلی و هفتگی خود را روزهای دوشنبه برپا میکنند. اما این بار تجمع روز دوشنبه خود را آگاهانه به روز سه شنبه منتقل کردند و این تجمع بزرگ کارکنان رسمی، درواقع با دوازدهمین تجمع کارگران پیمانی ارکان ثالث در روز سه شنبه اول آبان همزمان شد. کارکنان رسمی و عملیاتی در واقع با ابتکار عمل خود و انتقال روز تجمع از دوشنبه، به روز سه شنبه، زمینه اتحاد مبارزاتی و تجمع اعتراضی همزمان کارگران رسمی و غیر رسمی را فراهم آوردند. روز سه شنبه اول آبان، علاوه بر تجمعات گسترده کارکنان رسمی، کارگران پیمانی و ارکان ثالث در پالایشگاه‌های مختلف مجتمع گاز پارس جنوبی، کارگران ارکان ثالث پالایشگاه پارسیان، کارگران ارکان ثالث نفت و گاز پارس، کارگران سکوهای ۴۰ گانه POGC در کنار کارگران رسمی ، به طور کامل در اعتصاب بودند. بدین سان نمونه برجسته ای از اتحاد و همبستگی کارگری در صفوف کارگران صنعت نفت پدیدار شد که در چند سال اخیر بی سابقه بوده است. این هماهنگی و اتحاد در عمل مبارزاتی، نکته بسیار مهم و مثبتی است که باید هرچه بیشتر بردامنه آن افزود و آن را تقویت کرد.
تجمع بزرگ اخیرکارگران صنعت نفت را در روند مبارزات کارگران و کارکنان رسمی شاغل در این صنعت بی شک باید گامی به پیش محسوب کرد. نفی جلسات و گفتگوهای فرسایشی و بی نتیجه با مقامات دولتی، رویکرد آشکار به تجمعات اعتراضی مستقل و جهت گیری اعتصابی و همراهی و همبستگی مبارزاتی کارگران رسمی و غیر رسمی، تماماً نکاتی هستند که بایستی بر آنها ارج نهاد و برای گسترش بیشتر و تقویت چنین روندی تلاش کرد.
علی رغم این، اما باید اعتراف کرد که کارکنان رسمی صنعت نفت لااقل بخشی از آنها هنوز تکلیف خود را با شیوه های کم اثر اعتراض یا حتی بیراهه گفتگوهای بیهوده با مقامات دولتی و دل مشغولی به آن یکسره نکرده اند. هنوز در کانال تلگرامی کارکنان رسمی صنعت نفت سرگرم گله گزاریاند که چرا فلان شخص و بهمان مدیر جایگزین بهمان شخص و فلان مدیر نمیشود. بد تر ازآن در صنعت نفت برخی از کارکنان رسمی از شرکت در اعتراضات و تجمعات خود داری و حتی با آن مخالفت میکنند. بدیهی است که چنین عواملی به سهم خود مانع پیشرفت و تکامل اعتراضات کارکنان رسمی و توسل به اعتصاب و خواباندن چرخ تولید به عنوان یکی از مؤثر ترین تاکتیک های مبارزه طبقه کارگر محسوب میشوند.
یکی از همین کارکنان رسمی در کانال تگرامی این کارکنان درباره شکل اعتراض کارکنان نوشته بود:” قرار نیست کارکنان نفت لاستیک آتیش بزنند و راه رو ببندند”. ” کارکنان فقط میخواهند صدای اعتراضشون را به گوش مسئولین برسونند”. نظر وی این بود که اعتراضات کارکنان صنعت نفت باید به همین شکل تجمعهای تا کنونی ادامه داشته باشد.
اما دیگرانی پرسیده اند و میپرسند؛ مگر تا کنون بیش از یک سال هر هفته اعتراض در شکل تجمع برگزار نشده است؟ آیا خبر این تجمعات در طول سیزده ماه گذشته که هر هفته برگزار شده، به گوش “مسئولین ” نرسیده است؟ قطعاً به گوش مسئولین رسیده اما واقعیت این هست که آنها این تجمعات را جدی نگرفته و به خواستهای کارکنان رسمی اعتنایی نکرده اند.
تا کی می توان و تا کی باید به این روش ادامه داد و در این چرخه دور زد؟ تجربه دست کم این سیزده ماه، یکبار دیگر نشان داد و اثبات کرد که با اعتراض صرفاً در شکل تجمعات کوتاه مدت نمیتوان به جایی رسید. باید اشکال عالی تری از مبارزه را در دستور کار قرار داد. اگر ” قرار نیست کارکنان صنعت نفت لاستیک آتیش بزنند و راه رو ببندند” قرار هم نیست تا ابد سرشان را پایین بیندازند، در یک مدار و چرخهی بسته حرکت کنند و به تجمعات بی اثر یا بسیار کم اثر اکتفا کنند.
کارکنان رسمی صنعت نفت در تجمع بزرگ اخیر خود و جهت گیری اعتصاب، آشکارا تمایل خویش برای خروج از این چرخه را به نمایش گذاشتند. تردید ها و موانع این مسیر را باید از سر راه برداشت و قاطعانه به سمت اعتصاب پیش رفت. تجمعات و حرکت های پراکنده را باید به اعتصابات متحد و متشکل و هماهنگ ارتقا داد. در تجمع اخیر کارکنان رسمی و عملیاتی صنعت نفت و اعتصابات وسیع کارگران پیمانی ارکان ثالث، گام اولیه در این راستا برداشته شد که باید آن را با گام های بزرگ تر و استوارتر تکمیل کرد. راهی جز اتحاد و اعتصاب وجود ندارد. مبارزه در صنعت نفت، تنها از این طریق میتواند به مراحل پیشرفته تر و تکامل یافته تری ارتقا یابد.
متن کامل نشریه کار شماره ۱۰۹۳ در فرمت پی دی اف:
نظرات شما