موج جدید اعتراض در نفت، پیش‌درآمد اعتصاب سراسری

موج جدیدی از اعتراض و اعتصاب در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی آغازشده است. روزی نیست که کارگران در این یا آن پتروشیمی و پالایشگاه و مرکز و شرکت نفتی دست به اعتصاب و تجمع و اعتراض نزنند.  تنها در ظرف یک هفته اخیر، کارگران در چندین پتروشیمی و پالایشگاه و مرکز نفتی دست از کار کشیده‌اند و با تجمع و راه‌پیمایی خواهان رسیدگی به مطالبات خود شده‌اند.

بیش از ۱۸۰۰ کارگر پالایشگاه تند گویان تهران روز چهارشنبه (۶ بهمن ۱۴۰۰ ) متحد و یکپارچه دست از کار کشیدند و با برپائی تجمع اعتراضی در محوطه شرکت، خواهان اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل و افزایش دستمزد شدند.یک هفته قبل از آن کارگران  شر کت ایران افق مشغول به کار در میدان نفتی یادآوران هویزه با خواست‌های مشابه و در اعتراض به عدم اجرای  طرح طبقه‌بندی مشاغل، افزایش دستمزد و پرداخت به‌موقع آن دست به اعتصاب و راه‌پیمایی زده بودند. این روزها پتروشیمی‌ها به مرکز اعتصابات کارگری تبدیل‌شده‌اند. سه‌شنبه ۵ بهمن کارگران پیمانی پتروشیمی مروارید در فاز ۲ صنایع پتروشیمی عسلویه، در اعتراض به تعویق پرداخت حقوق، دست به اعتصاب زدند و با برپائی یک تجمع اعتراضی در محوطه کارگاه خواستار رسیدگی به خواست‌های خود شدند. درحالی‌که گفته می‌شد کارفرمای اصلی حقوق‌ها را پرداخت‌نموده اما پیمانکار شرکت، دستمزدها را نپرداخته بود. برچیدن بساط پیمانکاری و حذف پیمانکاران یکی از خواست‌های مهم بیش از ۱۰۰ هزار کارگر پیمانی مشغول به کار در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی است که در اعتصابات سراسری و مهم این کارگران در مرداد  سال ۹۹ و تیر سال جاری در محور خواست‌های کارگران بوده است. اعتصاب کارگران شرکت تهران جنوب هلدینگ خلیج‌فارس در اعتراض به تعویق پرداخت حقوق که از ۷ بهمن آغازشده چهارمین روز خود را پشت سر گذاشت. روز دوشنبه ۴ بهمن کارگران پتروشیمی رازی منطقه ویژه سر بندر نیز دست به اعتصاب زدند. روز بعد، اعتصاب در اعتراض به اقدام کارفرما که از ورود ۸ کارگر به شرکت ممانعت به عمل‌آورده بود ادامه یافت. کارگران پتروشیمی رازی که در آبان و دی سال جاری نیز چندین اعتراض و اعتصاب را سازمان داده بودند، بار دیگر با اعتصاب و تجمع و راه‌پیمایی در محوطه شرکت، خواهان افزایش دستمزدها و سایر مطالبات خود شدند. این کارگران همچنین خواستار آن هستند که نمایندگانشان از طرف کارفرما به رسمیت شناخته شود. روز ۵ بهمن کارگران پتروشیمی ایلام نیز در اعتراض به قراردادهای جدید تحمیلی دست به تجمع زدند. در پتروشیمی ایلام بیش از ۲۰ کارگر در لیست اخراج قرارگرفته‌اند. کارگران جوشکار نیز مطابق قراردادهای جدید تحمیلی، فقط ۱۵ روز کار خواهند کرد و نصف ماه حقوقی نخواهند گرفت.

اعتصابات و اعتراضات کارگری در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی تنها به موارد یادشده و به یک هفته اخیر محدود و خلاصه نمی‌شود. این اعتراضات در دو ماه گذشته و تقریباً در تمام ماه‌های پس از فروکش اعتصاب سراسری و فراگیر کارگران پیمانی نفت وجود داشته که ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛ اعتصاب کارگران پتروشیمی گچساران، پتروشیمی آبادان، پتروشیمی ایلام، خمین، فن‌آوران،جاسک، رازی، مروارید، امیرکبیر، آپادانا، فارابی، بوشهر، رجال، مارون، اعتصاب کارگران مجتمع پتروشیمی ماهشهر، پتروشیمی دماوند واقع در عسلویه، اعتصاب کارگران شرکت سا پک عسلویه، فاز ۱۴عسلویه، شر کت آی جی سی در عسلویه، پالایشگاه پارسیان مهر،پالایشگاه گاز بید بلند، شرکت تأسیسات حفاری گلوبال پتروتک کیش در اهواز، شرکت نفت و گاز پارس جنوبی، مجتمع گاز پارس جنوبی، منطقه عملیاتی نار و کنگان، پایانه نفتی قشم،اعتصاب کارگران سازنده مخازن نفتی در شرکت نیو انرژی و اعتصاب در بسیاری دیگر از شرکت‌های نفت و گاز و پتروشیمی.

اگرچه اعتصاب فراگیر و سراسری کارگران پیمانی نفت و گاز و پتروشیمی که از اواخر خرداد سال جاری آغاز شد تا اواخر شهریور آرام‌آرام فروکش نمود، اما پس‌ازآن نیز مشعل اعتراض و اعتصاب در این صنعت هرگز خاموش نشده و شعله‌های اعتصاب، پیوسته در این یا آن شرکت و در اعتراض به خلف وعده کارفرمایان و پیمانکاران زبانه کشیده است.

اعتصاب فراگیر و سراسری کارگران پیمانی نفت در تابستان سال جاری که بیش از ۱۰۰ پالایشگاه و پتروشیمی و شرکت نفت و گاز و حفاری را دربرگرفت، کارفرمایان و پیمانکاران را وادار به عقب‌نشینی کرد. گرچه خواست حذف و برچیدن پیمانکاران که از خواست‌های مهم کارگران پیمانی بوده است پذیرفته نشد، اما شماری از کارفرمایان و پیمانکاران، برخی از خواست‌های مهم کارگران مانند افزایش دستمزد، بهبود وضعیت غذا و خوابگاه و طرح بیست روز کار ده روز مرخصی  را پذیرفتند و بخشاً به آن عمل کردند. اما این عقب‌نشینی توأم با انجام یک‌رشته اقدامات عملی محسوس در راستای پذیرش خواست‌های کارگران، به یک‌روال عمومی و همه‌گیر تبدیل نشد. بخش بزرگی از کارفرمایان و پیمانکاران و می‌توان گفت بیشتر آن‌ها به کارگران وعده دادند به خواست‌هایشان رسیدگی خواهد شد. بدین ترتیب کارگران را در حالت بلاتکلیفی و انتظار نگاه داشتند. اما همین‌که آن اعتصاب شکوهمند و سراسری فروکش نمود و آن گرمای شور و حال اتحاد و همبستگی کارگری اندکی به سردی گرایید، این وعده‌ها نیز یکسره به باد فراموشی سپرده شد. نه‌فقط این، بلکه در بسیاری از شرکت‌ها، زورگویی‌ها و مقررات و ضوابط قبلی که در طول اعتصاب سراسری ضربه خورده بود، دوباره برقرار شد. سرمایه‌داران و پیمانکاران فریب‌کار که در بحبوحه اعتصاب یکپارچه و سراسری و یورش ده‌ها هزار کارگر نفت و گاز و پتروشیمی علیه محدودیت‌ها و زورگویی‌ها و برای کسب حقوق خویش، حسابی ترسیده و خود را باخته بودند، با فروکش اعتصاب سراسری دست به تعرض و ضد حمله زده ، به تهدید آشکار کارگران، اعمال فشار بر نمایندگان آن‌ها و حتی اخراج متوسل شده‌اند.

در همین رابطه در پتروشیمی ایلام که کارفرما وعده داده بود کارگران دائمی شوند، نه‌فقط چنین اتفاقی نیفتاد، بلکه ۲۴ تن از کارگران در معرض اخراج قرارگرفته‌اند. در مجتمع‌های پتروشیمی مستقر در پارس جنوبی، اخراج، قرارداد یک‌ماهه، محرومیت از غذای باکیفیت و سرویس ایاب‌وذهاب ادامه دارد. به صدها تن از کارگران پیمانی و حجمی در برخی شرکت‌ها مانند کارگران شاغل در میدان آزادگان جنوبی که تحت شرکت پیمانکاری “تسکو” کار می‌کنند، رسماً گفته‌شده در صورت پیگیری مطالباتشان از کار تعلیق و اخراج می‌شوند. در شرکت افق نیز ۲۰۰ تن از کارگران با تهدیدات مشابهی روبرو شده‌اند. در پتروشیمی رازی ۸ تن از نمایندگان کارگران ممنوع‌الورود به شرکت و تهدید به اخراج شده‌اند. تأخیر در پرداخت دستمزدها که با اعتصاب سراسری می‌رفت در این صنعت محو و ناپدید شود، دوباره رواج یافته و از سر گرفته‌شده است. دولت ارتجاعی حافظ منافع سرمایه‌داران و پیمانکاران، همه‌جا آشکار و نهان از این اقدامات حمایت نموده و خود نیز در این زمینه‌ها رأساً وارد عمل شده است. سیاست احضار و تهدید و تشدید فشار بر کارگران پیشرو و سازمان‌گران اعتصاب و پرونده‌سازی علیه آن‌ها تشدید شده است. سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌رانی تهران و حومه فاش ساخت پلیس امنیت از طریق تماس‌های تلفنی تهدیدآمیز، ده‌ها تن از کارگران و فعالان سندیکا و برخی خانواده‌ها را مورد تهدید قرار داده است. سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌رانی تهران و حومه  در اطلاعیه مورخ ۶ بهمن ۱۴۰۰ اعلام کرد، بیش از ۱۰ تن از اعضای این سندیکا از سوی شعبه دوم دادسرای امنیت اوین به پلیس امنیت احضار شده‌اند. این افراد که در روزهای پنجم و ششم بهمن به این مرکز مراجعه کرده بودند، مورد بازجویی و تهدید و ارعاب بازجویان قرارگرفته‌اند. بازجویان و عناصر سرکوبگر ضمن تهدید و اعمال فشار، با اصرار از این افراد خواسته‌اند که دست از فعالیت سندیکایی بردارند، در اعتراضات کارگری شرکت نکنند و با چند تن از اعضای پیشرو شناخته‌شده سندیکای کارگران شرکت واحد نیز ارتباط نداشته باشند.

علی‌رغم این اقدامات و تشدید فشارهای سرکوب گرانه، ایستادگی کار گران به‌ویژه بخش‌های پیشروتر کارگران در مقابل تهدید و اخراج و زور و فشار سرمایه‌داران و دستگاه امنیتی و قضایی محکم و استوار ایستاده و از یاران خویش حمایت کرده‌اند. کارگران نفت و گاز و پتروشیمی از همکاران خود که از ناحیه کارفرما و پیمانکار به اخراج تهدید شده‌اند دفاع نموده و نسبت به این اقدامات معترض‌اند. در پتروشیمی رازی کارگران از ۸ تن از نمایندگان خود که کارفرما از ورود آن‌ها به شرکت جلوگیری کرده بود به‌طور یکپارچه دفاع نموده و در اعتراض به این اقدام دست به اعتصاب زدند. سندیکای کارگران شرکت واحد نیز اعلام کرد اگرچه این فشارها و تهدیدات و پرونده‌سازی‌های مکرر دستگاه امنیتی و قضایی دشواری‌هایی را بر سر راه فعالیت سندیکا ایجاد می‌کند، اما سندیکا برای تحقق خواست‌های کارگران به مبارزه ادامه خواهد داد.

واقعیت این است که سرکوب و تهدید و فشار کار آیی خود را ازدست‌داده است. نه‌فقط اعتراضات و اعتصابات مکرر کارگری بلکه اعتراضات گسترده توده‌ای سایر اقشار زحمتکش جامعه نیز این موضوع را به اثبات رسانده است. با تهدید و احضار و اخراج نمی‌توان معضلات عدیده نیروی کار شاغل در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی و دیگر صنایع و مؤسسات را فیصله داد. در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ۱۲۶ هزار کارگر پیمانی زیرپوشش ۱۲۰۰ پیمانکار مشغول به کار هستند که از حداقل حقوق دموکراتیک و انسانی  به رسمیت شناخته‌شده حتی در سایر کشورهای سرمایه‌داری نیز محروم‌اند و در بدترین شرایط ممکن  به‌شدت استثمار می‌شوند. تبعیض، بی حقوقی و بهره‌کشی وحشیانه‌ای را که در مور این کارگران اعمال می‌شود در کمتر نقطه‌ای از این جهان پهناور می‌توان سراغ گرفت. کارگران پیمانی نه‌فقط برای نابودی تبعیضات، افزایش دستمزد، بهبود بیمه‌ها، بیست روز کار ده روز مرخصی ، بهبود کیفیت غذا و خوابگاه و نظیر آن در ابعاد ده‌ها هزارنفره به مبارزه روی آورده و اعتصابات سراسری بزرگی را سازمان داده‌اند، بلکه این کارگران درعین‌حال برای برچیدن تمام شرکت‌های پیمانکاری و شرایط شبه برده‌داری حاکم بر مناسبات کار به پا خاسته‌اند. این موضوع برای تمام کارفرمایان و سرمایه‌داران و کل طبقه حاکم و دولت این طبقه باید کاملاً روشن‌شده باشد که از لحظه‌ای که در سال ۹۹ مبارزه و اعتصاب سراسری  در نفت نطفه بست و آغاز شد، مشخص  بود که این کارزار بزرگی که به همت کارگر نفت به راه افتاده است، به‌رغم افت‌وخیزها و زیگزاگ‌هایی که گاه ناگزیر است،ادامه دارد و تا لحظه پیروزی کارگران توقفی در کار نخواهد بود.مبارزه در نفت ادامه دارد. نفت باید با اعتصاب سراسری گسترده‌تر،متحدتر، با نقشه تر و تدارک یافته تری وارد میدان شود ، به مصاف کارفرمایان و پیمانکاران و حامیان آن‌ها بشتابد و پرچم اعتصاب عمومی سیاسی را برافرازد. نفت می‌تواند و باید بیش ازآنچه تاکنون انجام داده است انجام دهد، می‌تواند خون تازه‌ای در جنبش طبقه کارگر تزریق کند پس آنگاه در هیئت یک طبقه، با کل طبقه سرمایه‌دار حاکم چنگ در چنگ شود و آن را از اریکه قدرت به زیر کشد.

متن کامل نشریه کار شماره ۹۵۶ در فرمت پی دی اف

POST A COMMENT.