گفتگوی نشریه کار با بابک عماد عضو گروه کار بین الملل کارزار تدارک دادگاه بین المللی برای رسیدگی به کشتار زندانیان سیاسی در ایران به مناسبت برگزاری کنفرانس بین المللی حقوقدانان ایران تریبونال
نشریه کار: در تاریخ دهم اکتبر ۲٠١٠ اطلاعیه ای باعنوان “کنفرانس بین المللی حقوق دانان ایران تریبونال برگزار شد” انتشار یافت. خبر برگزاری این کنفرانس، از جمله اخبار خوش آیندی بود که در تعدادی از سایت ها از جمله سایت ایران تریبونال بازتاب بیرونی یافت. از آنجا که خود شما یکی از دست اندرکاران برگزاری این کنفراس بودید، لطفا روند شکل گیری و اهداف کاری کنفرانس بین المللی حقوق دانان ایران تریبونال را توضیح دهید.
بابک عماد : کارزار تدارک دادگاه بین المللی برای رسیدگی به کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت، پس از دو سال فعالیت غیرعلنی در ده دسامبر ٢٠٠۹ اعلام موجودیت علنی کرد. دو ماه بعد در تاریخ یازده فوریه ۲٠١٠ نخستین کنفرانس حقوقی را با هدف تدوین و تنظیم ساختار و روند دادرسی دادگاه برگزار کردیم. کنفرانس پیش نویسی در این رابطه با حضور سه حقوقدان برجسته و مترقی از بلژیک، آلمان و کانادا تهیه و آن را به بحث عمومی میان حقوقدانانی که تا این تاریخ به کارزار پیوسته بودند، گذاشت. یک ماه بعد در تاریخ یازده مارس، طرح ساختار دادگاه نهائی شد. براساس این طرح، قرار شد کمیته ای تحت عنوان” کمیته راهبردی” متشکل از پنچ حقوقدان برای سازماندهی کارهای حقوقی و دادرسی و تنظیم اسناد و مدارک تشکیل شود. این کمیته به یک حقوقدان سرشناس جهانی نیار داشت که مسئولیت رهبری کمیته را به عهده بگیرد. چنین مسئولیتی بسیار سنگین و پرمشغله است و حقوقدانی که این مسئولیت را به عهده می گرفت، باید به مدت یک سال تا برگزاری دادگاه به صورت تمام وقت کار کند. پس از حدود چهار ماه تلاش جهانی، یک حقوقدان برجسته انگلیسی مسئولیت رهبری کمیته را پذیرفت. بعد از این موفقیت، می باید کمیته راهبردی تشکیل می شد. پس از دو ماه و نیم برنامه ریزی و تلاش، موفق شدیم کنفرانس بین المللی حقوقدانان را در روز جمعه اول اکتبر ۲٠١٠ برابر با نهم مهر ١٣۸۹ با حضور دوازده حقوقدان سرشناس جهانی از آفریقای جنوبی، کانادا، بلژیک، آلمان، انگلیس، فرانسه و آمریکا برگزار کنیم. در این کنفرانس، مسائلی همچون شکل و نحوه برگزاری دادگاه، نحوه تشکیل و وظایف کمیته راهبردی، تشکیل کمیته اجرائی، تامین هزینه های دادگاه و حدود اختیارات هریک از کمیته ها مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در پایان، کمیته ای سه نفره مسئول تشکیل کمیته راهبردی حقوقدانان، کمیته اجرائی و نحوه برگزاری دادگاه شد.
نشریه کار: برگزاری “کنفرانس بین المللی حقوق دانان ایران تریبونال” به عنوان نقطه عطفی در پیشرفت کاری “کارزار بین المللی برای رسیدگی به کشتار زندانیان سیاسی در زندان های جمهوری اسلامی” ارزیابی شده است، اساسا خود این کارزار بین المللی برای دست یابی به چه هدفی سازماندهی شده است؟
بابک عماد : در دهه ای از تاریخ معاصر ایران، فجیع ترین و وحشیانه ترین جنایات بشری در زندانهای ایران به وقوع پیوسته است که طی آن رژیم جمهوری اسلامی نزدیک به بیست هزار تن از مخالفان سیاسی خود را بعد از اعمال شکنجه های قرون وسطائی، به جوخه اعدام سپرد. رژیم جمهوری اسلامی همه ی این سال ها، با حاکم کردن خفقان، سرکوب و سانسور، از بروز خبر کشتار مخالفانش در زندان ها به سطح جامعه و افکار عمومی جلوگیری کرده است. رژیم، امیدش این است با گذشت زمان و از بین رفتن نسلی که شاهد جنایاتش در زندانها بوده اند، این جنایت نیز به فراموشی سپرده شود.
در مقابل نیز خانواده های جان باختگان، زندانیان سیاسی سابق، نهادهای دمکراتیک، احزاب و سازمانهای سیاسی ایرانی مخالف رژیم جمهوری اسلامی، سازمان ها و نهادهای حقوق بشری همه این سال ها تلاش کرده اند با برگزاری سمینار، تظاهرات و مراسم های یادمان در کشورهای مختلف، انتشار گزارش، آمار و ارقام توجه افکار عمومی جهانیان را نسبت به اعدام های گسترده اوایل دهه ۶٠ و قتل عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ جلب کنند.
به رغم این تلاشها، افکار عمومی مردم ایران و جهان، به اندازه کافی از ژرفای کشتار و اعدام هزاران انسان به خاطر اعتقادات و مرام سیاسی شان در ایران آگاه نشده اند. کارزار در نبود یک محکمه مستقل، که به دادخواهی خانواده های جان باحتگان رسیدگی کند، تلاش دارد با برگزاری یک دادگاه مردمی در سطح بین المللی، ضمن رسیدگی به کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت، فریاد دادخواهی هزاران خانواده جان باخته ای باشد که همه ی این سال ها از سوی جمهوری اسلامی سرکوب شده است. این دادگاه سه نقش رسیدگی کننده، افشاگرانه و آگاه گرانه در ابعاد اجتماعی و جهانی خواهد داشت.
نشریه کار: تا آنجا که اطلاع داریم، طی دهه گذشته، نهادها ی دیگری نیز برای تشکیل چنین دادگاهی جهت محاکمه سران جمهوری اسلامی به جرم جنایت علیه بشریت شروع به فعالیت کردند، اما به دلیل مشکلات کاری عملا در نیمه راه متوقف شدند، تفاوت روند کاری “دادگاه دهه خونین” با فعالیت نهادهای دیگر را در چه می بینید؟
بابک عماد: ایده محاکمه رژیم جمهوری اسلامی در واقع سال هاست مورد بحث محافل گوناگون ایرانیان تبعیدی بوده است. تلاشی که در اواخر دهه نود میلادی برای محاکمه رژیم جمهوری اسلامی انجام گرفت، از سوی نهادهای دمکراتیک و گروه های سیاسی بود. این تلاش علی رغم شروع قوی آن در مدت کوتاهی به دلایلی از جمله اعمال هژمونی طلبی برخی محافل سیاسی، عدم حضور و دخالت خانواده های جان باختگان در آن و به میزانی جان بدربردگان از کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت، فضای سیاسی بین المللی و به تبع آن حمایت دولت ها و رسانه های غربی از خاتمی، عدم آمادگی شرایط جهانی برای برگزاری دادگاهی علیه جمهوری اسلامی، با بن بست مواجه شد.
تلاش آن زمان معطوف به فعالیت های سیاسی گردید و از اهداف اصلی خود برای ایجاد زمینه های تشکیل یک دادگاه دور شد. همین قدر کافی است اشاره کنم که در آن زمان ما نتوانستیم حتی دو حقوقدان ساده آشنا به حقوق جزائی بین المللی را جذب کنیم. جدای از این مسائل، تلاشی که در سال های آخرین آن دهه انجام گرفت معطوف به برگزاری دادگاهی برای رسیدگی به تمامی جنایات رژیم بود که به شدت کاری سنگینی بود و نیاز به سال ها کار و فعالیت و جمع آوری اسناد و هزینه هنگفتی داشت. سنگینی کار به ویژه به لحاظ دادرسی، برگزاری چنین دادگاهی با چنین حجم وسیعی را غیرممکن می کرد.
کارزار اخیر یک مورد از جنایات جمهوری اسلامی؛ کشتار زندانی سیاسی را در دستور کار خود قرار داده است. کشتار زندانیان سیاسی در دهه شصت طبق قوانین کیفری بین المللی مصداق جنایت علیه بشریت محسوب می شود. لذا جمهوری اسلامی به جرم جنایت علیه بشریت محاکمه خواهد شد. دادگاه بینالمللی برای رسیدگی به کشتار زندانیان سیاسی در زندانهای ایران، تا حد زیادی از قواعد و قانونمندی های حاکم بر دادگاه راسل که دولت آمریکا را به خاطر جنایاتش در ویتنام محاکمه کرد، استفاده می کند. اساس کارزار اخیر را خانواده های جان باختگان و جان بدر بردگان کشتارهای دهه شصت تشکیل می دهد. کارزار اخیر با ابتکار عمل خانواده ها و جان بدربردگان کشتارهای زندان شکل گرفته و فراگیر است. پیوستن به کارزار فردی است و از گروه گرائی فاصله دارد. در واقع یک اقدام مردمی است. آغازکنندگان این کارزار به مدت دو سال و نیم، تمامی زمینه های کار و تجارب تاریخی را مورد پژوهش و بررسی قرار دادند. با درس آموزی از گذشته، شکست ها و ناکامی ها و موفقیت های تاریخی، شرایط بین المللی و داخلی را برای برگزاری چنین دادگاهی مورد کنکاش قرار دادند.
نشریه کار: با توجه به تجارب گذشته و پیشرفت تاکنونی تدارک “کارزار بین المللی برای رسیدگی به کشتار زندانیان سیاسی در زندان های جمهوری اسلامی”، آیا فکر می کنید که ما در آینده ای نه چندان دور شاهد برگزاری “دادگاه دهه خونین” علیه جمهوری اسلامی خواهیم بود؟
بابک عماد: تلاش گران کارزار، به ویژه خانواده های جان باختگان با امید به برگزاری یک دادگاه مردمی در سطح بین المللی، فعالیت خود را از سه سال پیش آغاز کردند. خوشبختانه با تلاش و پیگیری های مستمری که طی سه سال گذشته انجام گرفته است، چشم انداز برگزاری یک دادگاه برای رسیدگی مردمی به جنایت رژیم در زندان ها روشن تر شده است. تقریبا نیمی از کار پیش رفته است؛ ساختار حقوقی و روند دادرسی تدوین شده است. مجموعه ای از حقوقدانان سرشناس و برجسته جهانی به پروژه دادگاه پیوسته اند. گروه کار حقوقی یا همان کمیته راهبردی حقوقدان به زودی تشکیل و فعالیت ها وارد مرحله سازماندهی کارهای دادگاه خواهد شد. کارزار تا همین جا هم دستاوردهای چشم گیری داشته است که در تاریخ مبارزات سی سال اخیر مردم ایران بی سابقه بوده است. کار بسیار سنگین و دشوار است. موانعی هنوز وجو دارند که باید رفع و برطرف شوند. تشکیل هیئت منصفه بین المللی دادگاه که قرار است متشکل از ده تا پانزده شخصیت مستقل و مترقی جهانی در عرصه های مختلف باشد و تامین هزینه های دادگاه از جمله موانع هستند که امیدواریم با کمک و همیاری جامعه ایرانیان مترقی در تبعید، این موانع نیز به زودی مرتفع شوند.
نشریه کار: در پایان، ضمن تشکر ازشما به خاطر این گفتگو، اگر سخنی ناگفته یا پیامی برای خوانندگان نشریه کار دارید بیان کنید.
بابک عماد : من نیز از نشریه کار برای این پرسش و پاسخ سپاسگزارم. امیدوارم نشریات و رسانه های دیگر نیز با فعالان کارزار ارتباط بگیرند و کارزار را در عرصه های وسیعی تبلیغ و ترویج کنند. راه را با تمامی دشواری های اش با دست خالی، تنها با اتکا به تلاش بی وقفه، توان و انرژی جمعی مان آغاز کردیم و اکنون که کار به نیمه راه رسیده است، از همه انسان های عدالت خواه و مدافع حقوق انسانی، ایرانی و غیرایرانی، اعم از کارگر، نویسنده، شاعر، حقوقدان، روزنامه نگار، فعال سیاسی، هنرمند، دانشجو و…دعوت می کنیم به این کارزار بین المللی به پیوندند و به پیشبرد آن یاری رسانند.
نظرات شما