تنگناهای مربوط به بیمه های اجتماعی، همواره یکی از مشکلات اساسی کارگران و توده های زحمتکش مردم ایران بوده است. تحت حاکمیت جمهوری اسلامی در کنار انبوه مصائب و مشکلاتی که کارگران و توده های زحمتکش ایران با آن مواجه هستند، عدم برخورداری از بیمه بهداشت و درمان نیز، چنگال های تیز خود را بر گلوی بخش وسیعی از کارگران و دیگر زحمتکشان در ایران فشرده است. آن چه مسلم است، مشکل کارگران و انبوه جمعیت شاغل در ایران، صرفا در بیمه نبودن بخش بزرگی از آنها خلاصه نمی شود، بلکه نبود امکانات و عدم سرویس دهی مناسب به بیمه شدگان و میزان بالای پرداخت حق بیمه نیز از جمله دیگر عوارضی است که وضعیت میلیون ها تن از جمعیت شاغل در ایران را وخیم و وخیم تر کرده است.
طبق گفته مدیر کل بیمه های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، هم اکنون ۴٠ درصد جمعیت شاغلین کشور یعنی حدود ٨ میلیون خانوار شاغل در ایران، تحت پوشش بیمه قرار ندارند. محرومیت ۴٠ درصد نیروی شاغل کشور از تسهیلات بیمه، صرفا بخشی از آمارهای دولتی است که توسط مظفر کریمی، مدیر کل بیمه های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت احمدی نژاد در گفتگو با خبرگزاری مهر اعلام شده است. اگرچه ارائه اینگونه آمارها توسط نهادهای دولتی، چندان قابل اتکاء نیستند، اما بیان همین میزان و اعلام رسمی اینکه حدود ٨ میلیون خانوار شاغل در ایران، اساسا تحت پوشش بیمه قرار ندارند، خود نشانگر شرایط وخیم کارگران و دیگر نیروهای شاغل و بیکار در جمهوری اسلامی ایران است.
با استناد به همین آمار دولتی، حدود نیمی از جمعیت شاغل در ایران از حداقل تسهیلات بیمه های پزشکی، بهداشت و درمان محروم هستند. و این در شرایطی است که هم اکنون، در بسیاری از کشورهای دنیای سرمایه داری، علاوه بر طبقه کارگر، تمام آحاد جامعه نیز از امکانات بیمه های اجتماعی، بهداشت و درمان برخوردار هستند. لازم به ذکر است آنچه را که هم اکنون کارگران و عموم توده های مردم این کشورها در امر بیمه های اجتماعی، درمان، بهداشت، حق بیکاری، بازنشستگی و از کار افتادگی برخوردار هستند، نتیجه انقلابات و مبارزات تاریخی توده های زحمتکش، تلاش پیگیرانه انقلابیون کمونیست و به طور اخص مبارزات قهرمانانه کارگران در دو قرن اخیر بوده است. طی ۱۵٠ سال گذشته، مبارزات و اعتصابات کارگران در مقیاس جهانی، سرانجام سرمایه داران و دولت های حامی شان را به عقب نشینی وادار کرد و به طور اخص طی نیم قرن گذشته در بسیاری از کشورهای سرمایه داری، کارگران توانسته اند از حق مسلم بیمه های اجتماعی برخوردار شوند. علاوه بر این، تحقق نسبی برخورداری از امکانات بهداشت و درمان رایگان عمومی نیز در بسیاری از کشورهای اروپایی متحقق شده است.
با وجود چنین دستاوردهای گران بهایی که حاصل مبارزات کارگران و زحمتکشان در عرصه جهانی است اما، تحت حاکمیت رژیم ارتجاعی و ضد کارگری جمهوری اسلامی، نه تنها میلیون ها نفر از توده های زحمتکش جامعه از بیمه های اجتماعی محروم هستند، بلکه، نیمی از جمعیت خانوار شاغل در کشور نیز، اساسا تحت پوشش بیمه نیستند. علاوه بر این، آن نیمه دیگر جمعیت شاغل نیز، که ظاهرا بیمه هستند، با مشکلات عدیده ای در امر برخورداری از تسهیلات بهداشت و درمان مواجه هستند.
میزان پرداخت بالای حق بیمه، اولین معضلی است که کارگران و جمعیت شاغل در ایران با آن مواجه هستند. این امر سبب گشته تا بخش وسیعی از نیروهای شاغل و بیمه شدگان، قادر به پرداخت بالای حق بیمه نبوده و در نتیجه عطای آن را به لقایش می بخشند. میزان پرداختی حق بیمه به نسبت حداقل حقوق دریافتی کارگران، آنچنان بالا ست که مدیرکل بیمه‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بر آن تاکید دارد. مظفر کریمی در گفتگو با خبرگزاری مهر، در مورد ٨ میلیون خانوار شاغل محروم از حق بیمه می گوید: البته این افراد می‌توانند بیمه شوند، اما پرداخت حق بیمه آنقدر برایشان سخت است که از عهده آن بر نمی آیند و یا اینکه پس از گذشت مدتی از پرداخت حق بیمه، شرایط ادامه پرداخت آن را ندارند.
حداقل دستمزد کارگران در ایران هم اکنون ٣٣٣ هزار تومان در ماه است. و این در شرایطی است که میزان خط فقر در کلان شهرهای کشور، از مرز یک میلیون تومان نیز گذشته است. در چنین وضعیتی، که حداقل حقوق کارگران حتا پاسخگوی امرار معاش و نیازهای اولیه زندگی آنان نیست، طبیعتا نمی توان انتظار داشت که بخش کلانی از همین حداقل حقوق دریافتی نیز، صرف پرداخت میزان بالای حق بیمه گردد. علاوه بر این، آن بخش از کارگران و جمعت شاغل کشور هم، که بعضا از امکانات ضروری خود و خانواده شان می زنند تا زیر پوش بیمه قرار گیرند، حتا از خدمات درمانی کافی نیز برخوردار نیستند . تفاوت پرداخت هزینه های دارویی، پزشکی و درمانی بیمه شدگان، با آنهایی که اساسا بیمه نیستند، آنچنان کم است، که عملا جو بی رغبتی عمومی را در پرداخت حق بیمه میان جمعیت شاغل کشور دامن زده است. به عبارت دیگر، در وضعیت حاکم بر جامعه، عدم تخصیص تسهیلات مناسب پزشکی، دارویی و درمانی به بیمه شدگان و نیز میزان پرداخت بالای حق بیمه، سبب شده است تا نیمی از جمعیت شاغل کم درآمد کشور از این امر سر باز زنند. این بخش از کارگران ترجیح می دهند مبلغ فوق را صرف امرار معاش و دیگر هزینه هایی که به زعم شان از ضرورت بیشتری برخوردار است، هزینه کنند.
دومین مشکلی که گریبان جمعیت شاغل در ایران را گرفته است، قوانین ارتجاعی، ضد کارگری و به طور اخص قوانین ضد زن حاکم بر جمهوری اسلامی است. طبق قانون بیمه و دیگر قوانین ارتجاعی جمهوری اسلامی، مردان مسئول تامین معیشت خانواده هستند. از این رو، در امر بیمه، اولویت با مردان است. این گونه تبعیضات جنسیتی نیز، سبب گشته تا کارگران زن و و انبوه جمعیت زنان شاغل که مسئول تامین معاش خود و خانواده هستند، عملا نتوانند از تسهیلات بیمه برای افراد تحت پوشش خود استفاده کنند. لذا خود قوانین زن ستیز جمهوری اسلامی نیز، بخشی از خانوار جمعیت شاغل کشور را، در برخورداری از امکانات بیمه‌های اجتماعی محروم می سازد.
در این رابطه نیز، مدیر کل بیمه های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت جمهوری اسلامی، همه پرده ها را کنار زده و می گوید: در بیمه بازنشستگی، اولویت با مردان است. این مقام دولتی همچنین افزوده است: قوانین جمهوری اسلامی، مرد را مسئول تامین معیشت خانواده می داند و با توجه به اینکه فقط مردان در صورت بیمه شدن می توانند خانواده خود را تحت پوشش قرار دهند، به همین دلیل به نفع خانواده هاست که مرد بیمه شود. مگر در شرایطی که از کار افتاده باشد”.
اما مشکلات و معضلات پیش روی کارگران و زحمتکشان در ایران، صرفا در همین محدوده باقی نمانده است. علاوه بر تضییقات فوق که بدان اشاره شد، باز بودن دست کارفرمایان در بیمه نکردن کارگران نیز، مزید بر علت است تا بخش وسیع تری از جمعیت شاغل ایران، از پوشش بیمه های درمانی و بازنشستگی محروم گردند.
علی آقازاده افساری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز، در یک نشست خبری در استان گیلان، اعتراف کرد که قانون کار جمهوری اسلامی دست کارفرمایان را در بیمه نکردن کارگران باز گذاشته است. ایلنا از قول این مقام حکومتی نوشت: “متاسفانه قانون فعلی کار در بخش‌های بیمه و هزینه‌ها، دست کارفرمایان را بازگذاشته و سلیقه‌ای عمل می‌شود و برخورد مناسبی با کارگران در برخی از محیط‌های کارگری و تولیدی نمی‌شود”.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ارتجاع، با بیان برخی دیگر از مشکلات و بی حقوقی کارگران از جمله اخذ تعهدات سفید امضاء گفت: “در برخی از واحدهای تولیدی، کارگران را با اخذ تعهد سفید امضاء مشغول به کار می‌کنند که طی آن، کارگر تعهد می‌کند درخواست بیمه نکند و با حقوق بسیار کم مشغول به کار شود.
آنچه تا کنون بر شمردیم بخشی از انبوه معضلات و تضییقاتی است که کارگران و دیگر نیروی های شاغل کشور با آن مواجه هستند. وقتی ٨ میلیون از جمعیت خانوار شاغل کشور با چنین مشکلاتی در خصوص بیمه بازنشستگی، پزشکی و درمانی مواجه اند، دیگر نیاز به گفتن نیست که انبوه جمعیت بیکار و توده های زحمتکش ایران در مواجهه با مشکلات پزشکی و درمان، در چه وضعیت فلاکت باری بسر می برند. این بخش عظیم جمعیت ایران، به دلیل فقر و عدم دسترسی به دارو و درمان مناسب، عملا با مرگ تدریجی دست و پنجه نرم می کنند.
کارگران و توده مردم ایران به دلیل عدم توانایی پرداخت هزینه های سنگین پزشکی، دارویی و درمانی از دستیابی به درمان مناسب محروم هستند. بیمارانی که توان پرداخت هزینه های اولیه مورد نظر بیمارستان ها و مراکز درمانی را ندارند، از پذیرش در اغلب مراکز درمانی– چه دولتی و چه خصوصی- باز می مانند. کارگران و زحمتکشان ایران در صورت گرفتار شدن به یک وضعیت درمان اضطراری، می بایست وسایل و امکانات اولیه زندگی شان را بفروشند تا از امکان پذیرش در مراکز درمانی و یا دست یابی به پزشک و داروی مناسب برخوردار گردند. در غیر این صورت، جایی در مراکز درمانی نخواهند داشت. در جمهوری اسلامی مرگ تدریجی، سرنوشت محتوم بیماران کم درآمد و تهی دست جامعه است.
برخورداری از تسهیلات بیمه های اجتماعی از جمله بهداشت و درمان رایگان حق مسلم کارگران و توده های مردم ایران است. اما در نظام سرمایه داری و اسلامی حاکم، آنچه که تحت عنوان بیمه‌های اجتماعی وجود دارد، نه فقط بسیار ناقص و محدود است، بلکه همان طور که در بالا بدان اشاره شد، حتا نیمی از جمعیت خانوار شاغل ایران، بخش وسیعی از توده های زحمتکش جامعه ازهمین تسهیلات محدود نیزمحروم هستند.
بر کسی پوشیده نیست که عدالت و رفاه اجتماعی، یک موهبت الهی نیست که از آسمان نازل گردد، بلکه پدیده ای ست انسانی، اجتماعی و زمینی، که در نتیجه مبارزات کارگران و توده های زحمتکش به دست می آید. تنها از طریق این مبارزه و برپائی یک حکومت شورائی‌ست که کارگران و زحمتکشان ایران می‌توانند به یک نظام کامل و جامع تامین اجتماعی دست یابند. از همین روست که در برنامه سازمان فدائیان اقلیت آمده است که وظیفه فوری حکومت شورائی برخاسته از یک انقلاب اجتماعی در ایران، برقراری بی‌درنگ بهداشت و درمان رایگان و یک سیستم جامع و کامل تامین اجتماعی است که از طریق آن توده های زحمتکش مردم از بیمه کامل اجتماعی، شامل بیمه بیکاری، درمان، سوانح، نقص عضو، جراحت، کهولت، فرسودگی، از کارافتادگی و امراض ناشی از حرفه و کار در وسیع ترین سطح ممکن برخوردار گردند.
نظرات شما